خبرنگار صلح خبر درباره این ویدئو با احسان محمدی، فعال رسانه گفت‌وگویی داشته است.

محمدی که دکترای ارتباطات دارد، درباره انتشار ویدئوهایی از این دست در فضای مجازی، اظهار کرد: با پخش این ویدئو مخالفم و ناراحت می‌شوم از اینکه دیگران هم آن را ببینند. این ویدئو به شدت تلخ و دور از اخلاق انسانی است. پذیرفته شده نیست که یک تیم تصویربرداری حرفه‌ای با کارگردان، پشت دوربینی قرار بگیرند و لحظه‌ای را به تصویر بکشند که به یک دختر در سن بلوغ خبر می‌دهند دیگر از امروز پدر ندارد!

این کارشناس رسانه ادامه داد: هیچ وقت اثر به نمایش کشیدن این لحظه از ذهن این کودک پاک نمی‌شود. ما در رسانه کنوانسیون حقوق کودکان را داریم که موارد آن بین‌المللی است. کودکان در قبال رسانه و رسانه در قبال کودک حقوق متقابلی دارند و آن اینکه کسی حق ندارد چهره کودکان را به این شکل نشان دهد.

محمدی در همین زمینه یادآور شد: مدتی پیش یک دختر اتریشی به محض اینکه به سن ۱۸ سال رسید، به دادگاه رفت و از پدر و مادر خود شکایت کرد که چرا از سال ۲۰۰۹ عکس‌های او را در فیسبوک منتشر کردند. حقوق کودک در دنیا تا این اندازه است. همین حالا در کشوری مثل فرانسه هم اگر پدر و مادر بدون اجازه کودک عکس‌هایی از او را منتشر کنند، جریمه‌های چند هزار یوروی در انتظار آنها است. این موضوع حق کودک است اما فارغ از آن، برخی از رفتارشناسان می‌گویند وقتی شما چهره‌ای از کودکانتان با آرایش و جذابیت بصری منتشر می‌کنید، به کسانی که تمایلات کودک آزاری و تمایلات جنسی نسبت به آنها دارند، خوراک می‌دهید. به همین جهت نسبت به انتشار تصاویر کودکان باید خیلی با دقت و احتیاط برخورد کرد.

او در ادامه گفت‌وگوی خود با صلح خبر درباره‌ی تصاویری که پیش از این به اشتباه از کودکان در تلویزیون پخش شده است اشاره کرد و گفت: همین تلویزیون خودمان چند روز پیش هم در برنامه «فرمول یک» این اشتباه را تکرار کرد. پدر و مادری که با هم کتک‌کاری داشتند و فدراسیون بوکس باید از آنها تقدیر می‌کرد نه تلویزیون، مهمان برنامه بودند. واقعیت این است که من به عنوان یک بیننده نمی‌دانم آیا اینها به عنوان نمونه اخلاقی به تلویزیون دعوت شدند یا به عنوان ضد الگو؟ به چه عنوانی دعوت شدند؟ که بازخورد منفی هم داشته است. از طرفی نشان دادن چهره دو کودک آنها رفتاری غیرحرفه‌ای است. جالب است که بدانید فردای آن روز بی‌بی‌سی فارسی که به عنوان رسانه معاند از آن یاد می‌کنیم، زمانی که می‌خواهد همین ویدئو را بازنشر کند، چهره‌های بچه‌ها را مخدوش می‌کند؛ چرا که در تلویزیون بریتانیا کسی حق ندارد کودکان را در این شرایط نشان دهد.

وی همچنین در این زمینه به مستندی اشاره کرد که دو ماه قبل درباره زندگی مدافع سابق تیم ملی انگلیس و منچستریونایتد از تلویزیون ایران با زیرنویس پخش شد و گفت: این مستند نشان می‌داد که این بازیکن همسر بیمارش را تازه از دست داده و دو کودک از او به جای مانده و حالا به عنوان پدر گرفتار چالش بزرگی است و برای بچه‌هایش بسیار تلاش می‌کند. یک مستند ۵۰ دقیقه‌ای درباره زندگی این بازیکن و با وجود اینکه در تمام طول فیلم احساس عاشقانه مرد به همسر از دست رفته‌اش مطرح بود اما تلویزیون هرگز چهره بچه‌ها را از رو به رو و مستقیم نشان نداد. این در حالی است که ما همیشه آنها را به بی‌اخلاقی متهم می‌کنیم. آنها به این دلیل چهره بچه‌ها را از نزدیک نشان ندادند که شاید بعدها بچه‌ها دوست نداشته باشند. می‌خواهم بگویم رسانه‌های دنیا تا این اندازه در به تصویر کشیدن بچه‌ها حساسیت دارند.

محمدی در بخش دیگری از این گفت‌وگو درباره به تصویر کشیدن چهره کودکان در مطبوعات و رسانه‌ها یادآور شد: تا چند سال پیش بسیاری از والدین به مجلات پول می‌دادند که عکس بچه‌ها را با آرایش روی صفحه اول منتشر کنند و پز آن را هم می‌دادند؛ در حالی که در هیچ جای جهان رسانه‌ها و مجلات حق ندارند عکس تمام رخ و آرایش کودکان را منتشر کنند. این از موضوعاتی است که ما باید به آن وورد کنیم و به آن حساسیت نشان دهیم. کودکان اسباب بازی ما نیستند. آنها بزرگ می‌شوند و از ما گله می‌کنند.

این کارشناس رسانه با بیان اینکه هنوز رسانه‌های ما آگاهی برخورد با کودکان را ندارند، اظهار کرد: به نظر می‌رسد هنوز رسانه‌های ما سواد و آگاهی برخورد با کودکان و اثراتی که ممکن است این رفتارها در روحیه این کودکان داشته باشند را ندارند. نمی دانم آیا رسانه‌های بزرگ‌تر ما مثل تلویزیون و رادیو که بُرد بسیاری هم دارند، برای پخش تصاویر کودکان دستورالعمل و خطوط قرمز دارند؟ متأسفانه در تلویزیون ما فقط به پوشش کودکان حساس هستیم زمانی که می‌خواهیم دختر ۴ تا ۵ ساله را به تلویزیون بیاوریم تلاش می‌کنیم روسری سر آنها باشد، اما به روح آنها دقت نمی‌کنیم که این بچه و تصویری که از او منتشر می‌شود در گوشی میلیون‌ها آدم منتشر می‌شود و فردا دست مایه طنز و یا اسباب ترحم و خجالت می‌شود و اینها همه خطرناک است.

محمدی با اشاره به فرهنگی که در فضای مجازی جای افتاده است، گفت: الان در فضای مجازی و به ویژه اینستاگرام، بسیاری از پدرها و مادرها تلاش می‌کند از طریق کودکانشان برای خودشان لایک بخرند؛ یعنی بچه‌ها را آتلیه می‌برند لباس‌های رنگی تنشان می‌کنند و حتی از آنها گاف و تپق می‌گیرند تا صفحه‌شان پرببنیده باشد این تصاویر آزاردهنده است.

او در همین زمینه به برنامه چند وقت پیش فرمول یک در تلویزیون اشاره کرد و گفت: در قسمتی که پسربچه‌های خردسال که فیلم آنها در اصفهان منتشر شده بود به این برنامه دعوت شده بودند، متأسفانه مجری برنامه از یکی از آن‌ها می‌پرسد که تو می‌خواهی ازدواج کنی یا نه؟! یکی از کودکان می‌گوید که دوست دختر دارد! چرا ما باید بچه‌های خردسال را برای جذابیت برنامه‌ها و صفحات شخصی خودمان اسباب بازی قرار دهیم اگر همان موقع برخورد واقعی در ارتباط با این اتفاق صورت می‌گرفت، دوباره موردی مشابه در همین برنامه توسط مجری تکرار نمی‌شد.

محمدی با یادآوری اینکه تلویزیون رسانه‌ای است که برد بالایی دارد، گفت: انتظار می‌رود در تلویزیون و رسانه‌ها بعد از خطاهایی که صورت گرفته است، دستورالعملی تهیه شود تا از این پس تمام رسانه‌های ما به صورت واحد و مشخص نسبت به انتشار تصاویر عکس‌ها و صداها عمل کنند و شاهد اتفاقاتی از این دست نباشیم.

محمدی بار دیگر به مستند شهید بابایی که در بخشی از آن خبر شهادت پدر به فرزندنش به تصویر کشیده شده است اشاره و اظهار کرد: در این ویدئو چیزی که دیده می‌شود این است که برای غافلگیر کردن دختر بچه تلاش زیادی صورت می‌گیرد. البته برخی از زاویه مثبت به آن نگاه می‌کنند که خبر تلخ را در پوسته شیرین به بچه بدهند که شوک به بچه وارد نشود. اما سینمایی کردن این لحظه کار خطرناکی است! در تمام دنیا معمولاً اتفاقات شیرین و شادی را تقسیم می‌کنند و نه اندوه را. من بعید می‌دانم کسی با دیدن این فیلم، به تصویر کشیدن این لحظه و عوامل پشت صحنه آن را تحسین کند.

وی ادامه داد: شهادت در فرهنگ اسلامی ما، یک ارزش است. اما این خبر و نحوه اعلام آن به یک بچه کار ناظم مدرسه و معلم و دست‌اندرکاران آن نیست. این خبر تکان دهنده‌ترین خبری است که این دختر تا آخر عمرش می‌شنود. این موضوع را والدین او به هر شیوه‌ای که صحیح می‌دانند باید به او بگویند و نه اینکه او را جلوی دوربین بنشانند و از چند زاویه تصویربرداری کنند. این حرکت، بسیار دل‌آزار بود.

محمدی با بیان اینکه پخش این فیلم چه در قالب مستند و چه در هر قالب دیگری غیرانسانی است، اظهار کرد: این فیلم حتی بازسازی هم باشد باز هم غیرانسانی است؛ چرا که این دختربچه ۹ ساله چیزی را تشخیص نمی‌دهد بچه‌ها کاردستی و اسباب بازی ما نیستند و ما یک حقوقی مقابل آنها داریم.

این کارشناس رسانه در پایان گفت: برای مردمی که رسانه‌ها را دنبال می‌کنند آرزوی صبوری دارم. برای اینکه رسانه‌های ما ناقل خبرهای تلخ شده‌اند. آرزومندم مخاطبان با تعقل و مدارای بیشتری به خبرها نگاه کنند. ما باید به بازخورد سال‌های بعد این گونه اخبار نگاه کنیم ممکن است خبری را به دلیل داغ بودن و لایک خور بودنش منتشر کنیم اما واقعیت این است تا ابد تأثیر آن بر روی روان آدم‌ها خواهد ماند.

توضیحات مدیر شبکه مستند درباره ویدئوی مذکور

خبرنگار صلح خبر در گفت‌وگو با سلیم غفوری، مدیر شبکه مستند ماجرا را جویا شده است. غفوری می‌گوید: این مستند با عنوان «شهید بابابی» در سال ۹۵ در شبکه مستند تولید و سال ۹۶ به روی آنتن رفته است.

بر این اساس طبق گفته مدیر شبکه مستند، ویدئویی که از این دختر نوجوان دست به دست می‌شود، در حقیقت بخشی از فیلم مستندی متعلق به سال گذشته است و این روزها در فضای مجازی بازنشر داده می‌شود.

سلیم غفوری در ادامه در واکنش به پخش بخشی از مستند «شهید بابایی» د ر فضای مجازی اظهار کرد: چرا یک عده بعد از گذشت یک سال از پخش یک فیلم، الان بخشی از آن را حذف، منتشر کرده و نسبت به آن انتقاد می‌کنند. مساله این چیزها نیست؛ مساله نیت این افراد است که هدف دیگری داشته‌اند.

وی ادامه داد: مستند «شهید بابایی» سال ۹۵ تولید شده است؛ مستندی که درباره شهید بابایی از نگاه خانواده آن شهید است. این مستند در سال ۹۶ پخش شده است و حتی در ماه‌های اخیر ما بازپخش نداشته‌ایم؛ اما اینکه چرا الان این انتقاد صورت گرفته است در حالی که مستند یک سال پیش ساخته و پخش شده است، جای سوال دارد.

غفوری درباره محتوای این مستند و در پاسخ به این پرسش که آیا به طور کلی به تصویر کشیدن لحظه شنیدن خبر شهادت پدر توسط یک دختر ۹ ساله، آن هم از سوی معلمان و مدیر مدرسه درست است؟ اظهار کرد: این مستند یک فیلم کامل است که درباره شهید بابایی از نگاه خانواده وی ساخته شده است. افرادی که بخشی از کار را بریده‌اند قضاوت نادرستی نسبت به این مستند دارند. قضاوت درباره یک فیلم آن هم با تماشای بخشی از آن، حتماً قضاوت اشتباهی خواهد بود. این فیلم یک مستند است و گزارش خبری نیست. این افراد راجع به فیلم یا مستندی صحبت می‌کنند که دارای روایت و قصه است. باید فیلم را کامل دید و بعد قضاوت کرد.

انتهای پیام