مهسا مژدهی: نتانیاهو نخست‌وزیر اسراییل پس از کشته شدن شش اسیر اسراییلی در غزه، بیش از هر زمان دیگری تحت فشار و مورد نفرت همگانی قرار گرفته است. ۱۱ ماه پس از هفت اکتبر تعداد کشته‌ها در غزه به بیش از ۴۲ هزار نفر رسیده است. همزمان بر اثر بمباران‌های پیاپی، بخش اعظمی از زیرساخت‌های غزه از بین رفته و چشم‌انداز یک آتش‌بس حداقل تا پایان دولت بایدن دور از دسترس به‌نظر می‌رسد.
تل‌آویو صحنه اعتراضات
پیدا شدن جسد شش اسیر اسرائیلی در روزهای گذشته در یک تونل در رفح به اعتراضاتی بزرگ در سرزمین‌های اشغالی منجر شد. اعتراضاتی که بسیاری آن را یکی از شدیدترین اعتراضات علیه نتانیاهو و تصمیماتش دانستند. این اعتراضات تا جایی پیش رفت که برخی طرح اعتصاب سراسری را مطرح کردند. اما در نهایت این اعتصاب به‌جایی نرسید. اما اعتراضات خیابانی به قوت خود باقی ماند.
ماجرا از این قرار بود که پس از چند روز جدل بین مقامات اسرائیلی بر سر ماندن یا نماندن در محور فیلادلفیا، یعنی باریکه‌ای ۱۴ کیلومتری در مرز غزه و مصر که اسراییل پس از هفت اکتبر در آنجا جا گرفته است، نتانیاهو تصمیم گرفت به جای تن دادن به آتش‌بس حضور ارتش در فیلادلفیا را تضمین کند. همزمان با گرفتن این تصمیم، جسد شش اسیر اسراییلی در تونل‌های غزه پیدا شد. این ماجرا چنان سروصدایی به راه انداخت که حتی در شبکه‌های تلویزیونی نسبتا همسو با دولت نتانیاهو؛ برخی از مجریان خشم خود را بر سر نتانیاهو فریاد زده و از او می‌خواستند هر چه زودتر به آتش‌بس تن دهد و از محور فیلادلفیا خارج شود. یائیر لاپید، رهبر اپوزیسیون یکی از کسانی بود که پابه‌پای معترضان دست از انتقاد از نتانیاهو نکشید و او را مسئول مرگ این ۶ نفر دانست. این رویداد باعث شد تا صدها هزار نفردر شهرهای مختلف سرزمین‌های اشغالی اقدام به اعتراض نسبت به سیاست‌های کابینه بنیامین نتانیاهو کنند.
اوضاع نامشخص مذاکرات آتش‌بس
مذاکرات آتش‌بس تحت شعاع بد قلقی‌های نتانیاهو قرار گرفته است. به‌نظر می‌رسد که او کوچک‌ترین علاقه ای به پایان این جنگ که هیج‌دستاوردی برایش نداشته است، ندارد. کشته شدن بیش از ۴۲ هزار فلسطینی، هزینه‌های فراوان از جیب ساکنین سرزمین‌های اشغالی و مورد اتهام و نفرت قرار گرفتن از سوی جوامع انسانی و کاهش محبوبیت در میان رهبران کشورهای غربی از جمله آمریکا، تمام دستاوردی است که تل‌آویو از جنگ ۱۱ ماهه غزه به دست آورده. نتانیاهو هر چند توانسته برخی از چهره‌های حماس را ترور کند اما در نهایت این جنبش کماکان روی پا ایستاده است. بخشی از مشکل کماکان در مورد محور فیلادلفیاست که نتانیاهو پا پس کشیدن از آن را با فاز دوم آتش‌بس همزمان می‌داند اما حماس حاضر نیست قول‌های او را بپذیرد.
یک منبع بلند پایه مصری گفته بنیامین نتانیاهو با ادعاهای خود مبنی بر انتقال سلاح از مصر به نوار غزه زمینه را برای اعلام شکست امنیتی و سیاسی خود و ناتوانی از دستیابی به اسرای اشغالگر در نوار غزه یا تحقق هرگونه پیروزی نظامی در این باریکه و کرانه باختری اشغالی مهیا می‌کند.
این تنها اعراب نیستند که نتانیاهو را مقصر به فرجام نرسیدن آتش‌بس می‌دانند. بلکه حتی گالانت، وزیر جنگ اسراییل هم به بنیامین نتانیاهو در خصوص استمرار این مطالبات غیرممکن هشدار داده است و با معترضان همصدا شده.حماس می‌گوید که در همان مرحله نخست توافق احتمالی آتش‌بس، حتی یک سرباز صهیونیست نیز نباید در فیلادلفیا یا نتساریم باقی مانده باشد؛ خلیل الحیه، مسئول پرونده مذاکرات جنبش مقاومت اسلامی حماس به صراحت این موضوع را که اسراییل در مرحله دوم آتش‌بس کریدور فیلادلفیا را ترک کند رد کرده و گفته که برای بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم‌صهیونیستی محور فیلادلفیا (یا همان صلاح‌الدین) مهم‌تر از اسراست و او اسرای اسرائیلی را قربانی می‌کند، زیرا اهمیتی برای آنها قائل نیست.
این تفسیر البته تنها به سردمداران حماس مرتبط نیست. بسیاری از غربی ها و حتی مردم ساکن در سرزمین‌های اشغالی حالا دیگر معترفند که برای نتانیاهو جان اسرا فاقد اهمیت است. او تنها به داشتن یک دستاورد در جنگ غزه فکر می‌کند تا بتواند مانع از محاکمه و سقوطش پس از آتش‌بسی احتمالی شود.
آنطور که صلح خبر نوشته است، حماس برای مخالفت خود دلایلی هم دارد. نخست اینکه هیچ‌گونه تضمینی در خصوص موفقیت‌آمیز بودن مرحله اول آتش‌بس وجود ندارد. نباید فراموش کرد که طرف مقابل این توافق، آمریکا و رژیم اشغالگر هستند که یکی از خصوصیات ذاتی آنها نقض آتش‌بس و توافقاتی است که جهت کنترل بحران‌ها منعقد می‌شود.
دوم اینکه اگر رژیم اشغالگر اراده‌ای برای خروج از محور فیلادلفیا داشته باشد، باید قاعدتا در همان مرحله نخست، چنین اراده‌ای نمود پیدا کند.
سوم اینکه باقی‌ماندن صهیونیست‌ها در محور نتساریم و فیلادلفیا، مترادف با همان استمرار جنگ غزه (با شکل و شمایلی دیگر) خواهد بود، بنابراین توجیهی ندارد بدون خروج دشمن کودک‌کش و غاصب اسرائیلی از محورهای فیلادلفیا و نتساریم، حتی یک اسیر صهیونیست آزاد شود.
به نظر می‌رسد نتانیاهو حداقل در ظاهر بر سر آتش‌بس حتی با ایالات‌متحده به‌عنوان جدی‌ترین متحد خود تفاهمی ندارد. او به تازگی خبر سی‌ان‌ان و ادعای بلینکن وزیرخارجه آمریکا را در مورد اینکه ۹۰ درصد شرایط آتش‌بس در غزه حل و فصل شده را رد کرده و گفته است که آتش‌بس نزدیک نیست. برخی از رسانه‌های غربی مانند نیویورک‌تایمز معتقدند که نتانیاهو دستکم مایل است تا آتش‌بس را تا زمان خروج بایدن از کاخ‌سفید به تعویق بیندازد. این دو که ارتباطشان در ماه‌های اخیر اندکی سرد شده است، بر سر مساله آتش‌بس به توافق نرسیده‌اند. اما بی‌بی بر روی فرد دیگری شرط بسته است. ارتباط خوب نتانیاهو با ترامپ در دوران حضور او در کاخ‌سفید باعث شده تا نخست‌وزیر اسراییل بر سر اینکه ترامپ دوباره به ریاست‌جمهوری آمریکا برسد یا نه دست به قمار بزند. به‌نظر می‌رسد که برای نتانیاهو بایدن نتوانسته یک حامی بی‌چون و چرا باشد و تل‌آویو ترجیح می‌دهد تا با آمریکایی که رهبری آن را ترامپ برعهده دارد، به یک نتیجه بر سر غزه برسد.
۳۱۱۳۱۲
