این نویسنده و منتقد ادبی در گفت‌وگو با صلح خبر درباره ارزیابی‌اش از ادبیات در سالی که گذشت، اظهار کرد: نمی‌توانم بگویم سال گذشته نسبت به سال‌های قبل بهتر بوده یا بدتر؛ در حوره نشر هم کتاب‌های خوب منتشر شده و هم کتاب‌ها و ترجمه‌های بد که تعدادشان بسیار زیاد بود. همچنین نوشته‌های بیهوده و مقالات چرندی در مجلات دانشگاهی منتشر شد که برخی از آن‌ها آدم را از شدت عصبانیت به مرز جنون می‌کشاند. این کار فقط برای این انجام می‌شود که حضرات ارتقا بگیرند و پول مملکت را به باد بدهند.
او درباره این‌که چگونه می‌توان جلو این جریان را گرفت، گفت: تا زمانی که این اوضاع و سیاست‌ها هست، این جریان همین‌طور ادامه پیدا می‌کند و زوال در ادبیات و فرهنگ را خواهیم داشت. این وضعی که در بازار ارز در این روزها می‌بینید در همه چیز وجود دارد و در حوزه فرهنگ بدتر است. تا زمانی که اعتبارات و دلار را به بخش‌های خاصی که بی‌فایده است، به عنوان فعالیت فرهنگی سرازیر و فرهنگ کشور را نابود می‌کنند هیچ امیدی نمی‌بینم و بسیار بسیار ناامیدم.
دهقانی درباره این‌که اتفاقاتی مانند صف کشیدن برای خرید کتاب را می‌توان نوعی تحرک در جامعه ادبی دانست یا خیر، گفت: سلیقه جامعه ایران بسیار بسیار پایین آمده است؛ نمونه‌اش «ملت عشق» الیف شافاک که چندین ترجمه از آن وجود دارد. همان‌طور که مخاطب سریال‌های ترک شبکه‌های ماهواره‌ای بیشتر از مخاطب سریال‌های تلویزیون ایران است، در کتاب هم همین‌طور است. صف کشیدن برای کتاب یا استقبال از کتاب خاصی نشان‌دهنده باسواد شدن جامعه و پیشرفت ادبی نیست. کتاب ترامپ هم در آمریکا پیش‌فروش می‌شود و گیر نمی‌آید؛ آیا این به معنای این است که ترامپ متفکر بزرگی است؟ به نظرم صف بستن برای کتاب بیشتر مُد است.
این پژوهشگر درباره جایره‌های ادبی نیز گفت: اگر دولت در جایزه‌ها دخالت نکند و جایزه‌ها از رانت دولتی برخوردار نباشد، می‌تواند مؤثر باشد، اما هرجا پای دولت در میان است، تأثیرگذار نیست، زیرا کتاب‌ها به درستی ارزیابی نمی‌شوند و سلیقه‌های خاصی در میان می‌آید. ممیزی و محدودیت‌هایی هم که وجود دارد، داوری درست را مخدوش می‌کند. اگر جایزه‌ها حالت مستقل داشته باشند، که کمتر دارند، می‌توانند کمی موثر باشند.
او کتاب‌های «تصحیح مثنوی معنوی» محمدعلی موحد، رمان «خاما» از یوسف علیخانی و ترجمه‌های عبدالله کوثری و رضا رضایی را برای مطالعه پیشنهاد کرد و گفت: نسبت به انبوهی از کارهای ناجور که منتشر می‌شود کتاب‌های خوب به نظرم بسیار کم است.
محمد دهقانی درباره کارهای جدید خود نیز گفت: دو کتاب از مجموعه «تاریخ ادبیات ایران» با عنوان‌های «ناصرخسرو» و«ابوریحان بیرونی» در نشر نی منتشر می‌شود. همچنین کتابی را به نام «دانش خطرناک» درباره شرق‌شناسی در نشر ماهی دارم.
انتهای پیام
