نوروز در ازبکستان چگونه برگزار می شود

به گزارش پایگاه صلح خبر ایران ، ازبکستان نیز از جمله کشورهایی است که نوروز را جشن می‌گیرند.مردم این کشور برای نوروز یک روز تعطیلی در ۲۱ مارس دارند. مراسم ویژه‌ای به مناسبت نوروز در ازبکستان برگزار می‌شود. مردم این کشور در نوروز اگر رنجشی از هم دارند،یکدیگر را می‌بخشند. مراسم ویژه نوروز با حضور مقام‌های ارشد دولتی در میدان پارک مرکزی شهر تاشکند برگزار می‌شود.
در زمان سیطره‌ی شوروی کمونیست انجام جشن نوروز ممنوع بود اماپس از رهایی از سلطه اتحاد جماهیر شوروی و پس از استقلال، مردم ازبکستان هر سال نوروز را به عنوان یكی از عمده‌ترین جشن‌های کشورشان گرامی می‌دارند. البته به خاطر عدم انجام جشن نوروز در دوران شوروی سابق (۷۰ سال دوران كمونیسم)، این مراسم ریشه‌های خود را از دست داد و كم رونق شده بود اما از فوریه (اسفند) سال ۱۹۸۹ میلادی درباره تجلیل «جشن نوروز» تدابیر ویژه‌ای اتخاذ و به تصویب رسید. بر این اساس در مارس (فروردین) سال ۱۹۹۰ میلادی جشن همگانی و مردمی « » به عنوان روز تعطیل اعلام شد كه این امر مورد استقبال مردم این كشور قرار گرفت.

در مراسم جشن نوروز در ازبکستان مسئولان و مقامات حکومتی نیز حضور دارند. یکی دو روز پیش از برآمدن ِ نوروز در «باغ ملی» مردم و ستارگان موسیقی و هنرمندان کشور و مقامات جمع می‌شوند و به اجرای برنامه‌های زنده می‌پردازند.

جشن نوروز در ازبکستان از قرون گذشته تاكنون در شهرهایی مانند بخارا، سمرقند، خوارزم، خوقند و شهرسبز باشكوه و شوكت خاصی برگزار می‌شد و امروز با همان شیوه قدیمی انجام می‌شود. در روز نوروز غذاهای ویژه ای مانند سمنك، حلیم، سنبوسه‌ای گیاهی از سبزیجات، بویژه آش پلو و طعام‌های گوناگون پخته می‌شود. دختران لباس‌های زیبا می‌پوشند و هنرمندان به نغمه سرایی می‌پردازند. در همه جا آهنگ و نوای نوروز طنین انداز می‌شود و کودکان با خوشحالی زیاد مشغول بادبادك بازی می‌شوند.

در باغ ملی «علی شیر نوایی» شهر تاشكند نیز هر سال نمایش‌های زیبا و جالب نوروزی با حضور رئیس جمهوری ازبكستان، نمایندگان سازمان‌های بین‌المللی و سفرای كشورهای مختلف مقیم این كشور برپا می‌شود. تدارك برای برگزاری جشن نوروز از ۲-۳ ماه قبل آغاز می‌شود زیرا برای مردم این كشور عامل تقویت روح و روان با طبیعت، عامل تحكیم مهر و مروت، دوستی، همبستگی، برادری میان مردم، ترویج آسایش و اتحاد میان اقوام مختلف، حفظ ثروت های طبیعی و دعوت به ترویج آن و پاكسازی اماكن عمومی است.

در واقع ازبکستان یک هفته پیش از آغاز نوروز مردم به پاکیزه‌سازی رودها و دریاچه‌ها و خیابان‌ها و پارک‌ها و در یک کلام محیط زیست اقدام می‌کنند و  همراه با این پاک‌سازی به کاشتن نهال نیز مبادرت می‌کنند. آماری که در سال‌های گذشته به صورت رسمی منتشر شد نشان می‌دهد که حدود هفده‌ونیم میلیون نفر در چنین مراسمی شرکت کرده‌اند و بیش از بیست‌وپنج میلیون نهال و شانزده‌ونیم میلیون بوته گل در این روز در ازبکستان کاشته شده است. ساز و آواز و رقص در خیابان‌ها از شهرهای بزرگ تا دورافتاده‌ترین روستاها از برنامه‌های نوروزی مردم ازبکستان است.

از دیگر برنامه‌هایی که در ازبکستان در نوروز جریان دارد تئاتر اسکیه می باشد که در اصل اذکیه است و به طنزهای خنده‌دار گفته می‌شود .در شلوغی و ازدحام مردم، گروه‌هایی که از قبل غذا و میوه و غذاهای سنتی درست کرده اند به رایگان و یا با قیمت بسیار ارزان غذاها را در اختیار مردم قرار می‌دهند.

«مراسم سملک» که در واقع همان سمنوپزان است در ازبکستان بسیار باشکوه برگزار می‌شود و عقیده دارند این مراسم مودت و دوستی را بین اعضای جامعه تقویت می‌کند.سمنو در مراسم نوروز و سفره‌ی نورزی مردم ازبکستان نقشی بسیار اساسی دارد. هیچ محله‌ای را نمی‌توان یافت که زنان در آن در دیگ‌های بزرگ سمو آماده نکنند. شب‌ها گرد هم می‌آیند و سمنو بار می‌گذارند و هم‌راه با پخت سمنو آواز می‌خوانند و می‌رقصند. در مناطق تاجیک‌نشین ِ ازبکستان مانند بخشی از مردم افغان هنگام پخت سمنو شعری می‌خوانند که در میانشان بسیار معروف است:

سمنک در جوش است، ما کفچه زنیم

دیگران خوابند، ما دفچه زنیم

صبح که شد هر کس بخشی از سمنو را می‌گیرد و با خود به خانه می‌برد. مرسوم است که در دیگ سمنو چند عدد سنگ‌ریزه یا گردوهای از قبل شسته شده می‌ریزند به این نیت که در مقابل ضربه‌های روزگار هم‌چون سنگ محکم و استوار باشیم. اگر در سمنوی کسی سنگ‌ریزه و یا گردو باشد آن‌را نشانه‌ی خوشْ‌یمنی و شگون می‌دانند و پس از یافتن آن آواز می‌خوانند که:

سملکدن تاش تاپیدم / بر پرچه کویاش تاپیدیم

«از سمنو سنگ پیدا کردم، پارچه‌ای از آفتاب پیدا کردم»

مراسم‌هایی نیز در ازبکستان وجود دارد که فقط مردانه است و زنان در آن شرکتی ندارند که در آن مردان دور هم جمع می‌شوند و آش می‌پزند و گفت‌وگو می‌کنند. یکی از رسم‌های زیبای مردم ازبکستان در نوروز این است که برای کهن‌سالان و معلولان میز نوروزی می‌چینند و با دادن هدیه و یا کمک‌های مالی صورت می‌گیرد. جشن نوروز در کنار جشن استقلال در ازبکستان از جشن‌های بزرگ و مهم به حساب می‌آید.