محسن پاک‌آیین در گفت‌وگو با پایگاه صلح خبر به نقل از خبرنگار ایسنا با اشاره به اهمیت «نگاه به شرق» و تحرکات دیپلماتیک ایران در اتحادیه‌های مستقل مانند بریکس و شانگهای اظهار داشت: رویکرد «نگاه به شرق» ایران را باید از دو منظر مورد توجه قرار داد.
وی افزود: اول، شرق به معنای جغرافیایی است؛ یعنی کشورهایی که در آسیا و شرق ایران قرار دارند مانند چین، کره جنوبی، ژاپن و دیگر کشورها.از منظر دیگر، نگاه به شرق جنبه سیاسی دارد، به این معنا که کشورهایی مد نظر هستند که مخالف غرب بوده و طرفدار چندجانبه‌گرایی هستند و تحلیل کشورهای غربی به‌ویژه آمریکا را نمی‌پذیرند. این کشورها مستقل بوده و بر حاکمیت ملی و تمامیت ارضی خود تاکید دارند.
پاک‌آیین ادامه داد: با این دیدگاه، می‌توانیم دوستان زیادی داشته باشیم. در شرق جغرافیایی، بزرگ‌ترین دوست ما چین است که هم از خریداران نفت ایران بوده و هم در زمینه‌های تجاری همکاری دارد. همچنین ایران به عنوان پل ارتباطی بین آسیا، اروپا و آفریقا در حوزه حمل و نقل و ترانزیت اهمیت بالایی دارد.
سفیر سابق ایران در آذربایجان افزود: از نظر امنیتی، ایران به عنوان کشوری ثبات‌ساز در منطقه بسیار مهم است؛ ایران اراده قوی برای مبارزه با تروریسم و قاچاق دارد و همچنین اعتقاد راسخ به صلح، دوستی و امنیت منطقه‌ای دارد. این موضوع برای چین که می‌خواهد در یک منطقه امن به تجارت و انتقال انرژی بپردازد، اهمیت ویژه‌ای دارد.
وی با بیان اینکه کشورهای دیگری همچون مالزی، تایلند، ژاپن و روسیه نیز از دوستان نزدیک ما به شمار می‌روند، تاکید کرد: برخی کشورها اگرچه جغرافیایی در شرق نیستند اما در جهت چندجانبه‌گرایی و مقابله با غرب همسو با ایران هستند. این کشورها، مانند کشورهای آمریکای لاتین و آفریقا، می‌توانند شریک ما در چارچوب رویکرد «نگاه به شرق» باشند.
وی افزود: بنابراین ما می‌توانیم همکاری‌های خود را با این کشورها که تعدادشان زیاد است؛ دنبال کنیم و لذا رویکرد نگاه به شرق اهمیت فراوانی دارد.
سفیر سابق ایران در آذربایجان تصریح کرد: این رویکرد به معنای نفی ارتباط با غرب نیست و هر زمان که کشورهای غربی دشمنی را کنار بگذارند و با احترام متقابل همکاری کنند، ما استقبال خواهیم کرد. کشورهای اروپایی نیز در صورت تمایل به همکاری بر اساس احترام متقابل، می‌توانند شریک ما باشند.
پاک‌آیین تاکید کرد: نگاه به شرق و غرب نشان‌دهنده پویایی سیاست خارجی ایران است.