مراسم شب‌های قدرِ ماه مبارک رمضان فرصتی برای شب زنده‌داری با هدف دعا و نیایش و انجام مناسک خاص خود است. گاهی عمل به این فرایض دینی چنان با فرهنگ عامه، آمیخته شده که رسومی مخصوص به خود را ایجاد کرده است که در کنار تمام شباهت‌هایی که دارند، در شهرهای مختلف نیز با تفاوت‌هایی اجرا می‌شوند.
اسماعیل آب‌آذر – پژوهشگر و فرهنگیار منطقه بوشهر در گفت‌وگو با صلح خبر به نقل از ایسنا، درباره آیین‌ها و رسوم مردم شهرستان جم (استان بوشهر) در شب‌های قدر، توضیح داد: در گذشته پس از افطار مراسم خاصی به‌نام «مقابله قرآن» انجام می‌شود. در این آیین عده‌ای در خانه‌ها یا در مساجد به صورت دایره‌وار و مقابل یکدیگر می‌نشستند و با لحنی منظم و خاص سوره‌ای از قرآن را تلاوت می‌کردند.
او افزود: هر چه بیشتر قرآن می‌خواندند شور و حرارت مجلس با حرکات سر و لب‌خوانی حاضرین رفته رفته بیشتر می‌شد و شور و حال خاصی ایجاد می‌کرد. معمولا بخشی از آیه که اغلب انتهای آن بود را ناگهان همگی و با صدای رسا می‌خواندند که لحنی آهنگین و عرفانی به فضا می بخشید.
این فرهنگیار با اشاره به اینکه در شب‌های قدر مراسم احیا، خواندن دعای جوشن کبیر و قرآن سر گرفتن در این منطقه هم مانند سایر نقاط ایران برگزار می‌شود، اظهار کرد: اما مراسم خاص استان ما در این شب‌ها سینه زنی سنتی بوشهری است. این نوع از عزاداری بسیار خاص و برگرفته از روح جریان یابنده‌ی دریاست که در شب‌های قدر در رسای عزای امام علی (ع) برگزار می‌شود.
او درباره نحوه این عزاداری، توضیح داد: در این مراسم سنتی مردم به شکل دایره‌وار در حلقه‌های مختلف و با نوحه‌های قدیمی عزاداری می‌کنند. در این مراسم نوحه‌هایی درباره شهادت و شخصیت امام علی (ع) خوانده می‌شود مانند: «ای شیعه زنو زن بر سینه و بر سر / در قتل شه دین آن ساقی کوثر» یا می‌خوانند: «اللیل لیل عزاست شیون به ارض و سماست / از جفای مشرکین تارک حیدر دوجاست».
آب‌آذر با بیان اینکه آیین «نون پوشی» نیز مراسم خاص شب‌های نوزدهم و بیست‌ویکم ماه رمضان در شهرهای استان بوشهر است، اظهار کرد: از زمان‌های قدیم برای شفا گرفتن کودکان این مراسم انجام می‌شد؛ به این نحو که نان را پهن کرده و کودک را روی آن می‌گذاشتند و نانی دیگر را مثل پارچه‌ای روی او می‌انداختند. این آیین در کنار آیین‌های اشاره شده شب قدر مثل خواندن دعا و در طول مراسم انجام می‌شد و پس از آن کودک را از روی نان برداشته و درون نان را از شیرینی‌های محلی مثل حلوا پر می‌کردند و در قطعاتی کوچک درآورده و به مردم می‌دادند و شفای نوزاد را از خدا می‌خواستند.
به گفته او حلیم، نذری خاص ایام شهادت امام علی (ع) است که با آیین‌های خاصی چه در تهیه لوازم ‌وچه در طبخ آن تهیه و توزیع می‌شود.
این فرهنگیار افزود: پخت این حلیم معمولا از غروب شب‌های قدر آغاز شده و بعد از پایان مراسم احیا بین عزاداران و مردم تقسیم می‌شود.
انتهای پیام