روزگاری محله خاک سفید پایگاهی برای فروش مواد مخدر بود ولی بعد از تخریب این محله، حالا همه تهران محل جولان مواد فروشان شده است.

این اعتقاد محمدرضا هلال‌زاده، کارگردان نمایش «خاک سفید» است.
 او می‌گوید که در نمایشش به اتفاقاتی پرداخته که سال ۷۹ بعد از تخریب پایگاه‌های مواد مخدر در محله خاک سفید رخ داده است.
هلال‌زاده این نمایش را تابستان امسال به مدت ۷۰ شب روی صحنه برد و روز شنبه ۲۳ بهمن ماه هم آن را در چهلمین جشنواره تئاتر فجر اجرا خواهد کرد.
این کارگردان در گفتگو با صلح خبر از علاقه‌اش به تئاتر اجتماعی می‌گوید ولی متاسف است که دست هنرمندان برای پرداختن به مسائل مبتلا به جامعه چندان باز نیست.
او اعلام می‌کند که نمایشش برای شرکت در جشنواره فجر در قیاس با اجرای عمومی با ممیزی‌های بیشتری رو به رو شده است.
هلال‌زاده درباره پرداختن به معضل مواد مخدر که مساله‌ای مهم و ریشه‌دار در جامعه ماست، می‌گوید: نمایش «خاک سفید» برشی از اواخر سال ۷۹ را نشان می‌دهد. در آن مقطع پایگاه مواد مخدر در محله خاک سفید را تخریب کردند و تمام کسانی را که در این پایگاه‌ها کار می‌کردند و عامل توزیع مواد مخدر بودند، تخلیه کردند. با تخریب این محله تمام تهران به محله خاک سفید تبدیل شد و من هم تا جایی که دستم باز بود، تلاش کردم معضلات مربوط به مواد مخدر را در نمایشم نشان بدهم.
او در پاسخ به این پرسش که در پرداخت به این معضل پرسابقه و با توجه به اینکه آثار هنری متعددی به این معضل پرداخته‌اند، چه نگاه تازه‌ای داشته است، توضیح می‌دهد: سعی کردم با نگاهی تلخ به این معضل نپردازیم بلکه گاهی حتی با خنده و گاهی هم با ترس به این موضوع  نگاه می‌کنیم. من محله خاک سفید را دیده‌ام و تلاش کرده‌ام اتفاقات آن را در نمایشم نشان بدهم. البته نمی‌توان گفت نمایش ما یک کار مستند است چون هر چند مکان آن واقعی است ولی اتفاقات و افرادی که در آن حضور دارند، آن را از تئاتر مستند متمایز می‌کنند.   
هلال‌زاده در پاسخ به این پرسش که هنرمندان در پرداختن به مسائل اجتماعی چه اندازه آزادی عمل دارند، می‌گوید: اصلا دست‌مان باز نیست . بعد از اینکه نمایش ما برای شرکت در جشنواره فجر انتخاب شد، ممیزی‌های تازه‌تری بر آن اعمال  شد . با این شرایط کار کردن سخت می‌شود چون حتی نمی‌توانستیم به آسانی به کلام این افراد نزدیک شویم در حالکه کسانی که با مواد مخدر در ارتباط هستند، ادبیات خاص خود را دارند ولی با این محدودیت‌ها نمی‌توان به درستی کار کرد.
او که این نمایش را به مدت ۷۰ شب روی صحنه برده است، اضافه می‌کند: نمایش ما نسبت به اجرای عمومی، دچار ممیزی‌های بیشتری شد در حالیکه در اجرای عمومی بازخورد بسیار خوبی گرفته بودیم. تعداد زیادی از تماشاگران ما مخاطب خاص تئاتر نبودند ولی بعد از دیدن این نمایش عنوان می‌کردند که به تماشای تئاتر علاقه‌مند شده‌اند ولی وقتی اجازه پرداختن به مسائل واقعی اجتماع خود را نداشته باشیم و نتوانیم تصویری واقعی از آنچه در جامعه‌مان رخ می‌دهد، ارایه دهیم، طبیعتا بخشی از تماشاگران خود را از دست می‌دهیم.

هلال‌زاده که از سال ۸۸ به عنوان بازیگر در تئاتر و پروژه‌های تصویری فعالیت دارد و نمایش «خاک سفید» اولین تجربه کارگردانی اوست، می‌گوید: همیشه جذب پیشنهادهایی می‌شوم که نگاه اجتماعی دارند چون در همین کشور زندگی می‌کنم و تماشاگر عام برایم در اولویت است. کار هنرمند این است که آنچه را عموم مردم از کنارش می‌گذرند، زیر ذره بین بگذارد و نسبت به آن حساسیت ایجاد کند اما محدودیت‌هایی که بر سر راه آثار اجتماعی قرار می‌گیرد، بعد از مدتی کار را خیلی خسته‌کننده می‌کند. مسلما همه خط قرمزهای جامعه خود را می‌شناسیم اما محدودیت‌های اضافه، از جایی به بعد بسیار آزاردهنده است و کاری را که با جان و دل ساخته‌ایم، اخته می‌کند.
او با تاکید بر اینکه مخاطب امروز بسیار هوشمند است، ادامه می‌دهد: تماشاگر امروز به راحتی کار خوب را از بد تشخیص می‌دهد . ضمن اینکه مردم فقط برای سرگرمی به تماشای تئاتر نمی‌آیند. تماشاگر بعد از اجرا تمام وجوه کار را نقد می‌کند. او علاقه‌مند است که با کار ارتباط برقرار و با آن همذات‌پنداری کند ولی گاهی ممیزی‌های بی‌دلیل، این احساس نزدیکی را از بین می‌برد.
هلال‌زاده باور دارد که اجرای آثار اجتماعی در جذب مخاطب تئاتر می‌تواند بسیار موثر باشد و در این باره توضیح می‌دهد: همه تماشاگران تئاتر که افراد نخبه و خاص نیستند. بسیاری از تماشاگران ما عموم مردم هستند که دوست دارند تئاتری ببینند که به زندگی خودشان نزدیک باشد. اگر این احساس نزدیکی ایجاد شود، قطعا در جذب تماشاگر تئاتر بسیار موثر خواهد بود.
هلال‌زاده همزمان با اجرای عمومی نمایشش به صلح خبر گفته بود همچنان علاقه‌مند به دنیای بازیگری است. او مدت‌ها منتظر ماند تا کارگردانی به او پیشنهاد بازی در اثری را بدهد که به محله خاک سفید پرداخته باشد ولی با طولانی شدن این انتظار، خود دست به کار شد تا چنین نمایشی اجرا کند. نمایش «خاک سفید» در اجرای عمومی خود، اقبال تماشاگران را به همراه داشت. هلال‌زاده که به زودی در چند پروژه تصویری و نمایشی به عنوان بازیگر حضور دارد، احتمال می‌دهد تابستان آینده دوباره «خاک سفید» را روی صحنه بیاورد و خودش هم یکی از نقش‌های آن را بازی کند.  
نمایش «خاک سفید» نوشته محمود احدی‌نیا و کار محمدرضا هلال‌زاده، شنبه ۲۳ بهمن ماه در دو نوبت ۱۶ و ۱۹ در تالار مولوی روی صحنه می‌رود.
انتهای پیام