دین و اندیشه > دین – پیام صدریه:
بدون تردید اصلی‌ترین مسئله در زندگی آدمی مسئله ایمان است و مهم‌ترین شاخصه ایمان، خداباوری.

امام علي(ع) ايمان را بر 4پايه استوار مي‌داند كه يكي از آنها يقين است. گويا ايمان، درختي است كه ريشه‌اش يقين است. يقين حالتي قلبي است. ايمان و يقين چيزي نيست كه آدمي بدون عمل، برجاي خود بنشيند و به او هديه شود، بلكه آدمي خود بايد در جست‌وجوي آن باشد تا آن ‌را بيابد. اما نشانه يقين چيست و از كجا بدانيم يقين چگونه بر قلب‌مان نشسته‌است؟

امام(ع) معياري كارا در اختيار مي‌نهد: ايمان هيچ بنده‌اي راستين نبُوَد مگر آنكه اطمينانش به آنچه نزد خداست، بيش از آن باشد كه نزد اوست؛ يعني در باور قلبي و يقيني، مؤمن كسي است كه اعتماد او به قدرت الهي همواره بيش از داشته‌هاي خود است. با اين معيار بين خود و خدا مي‌توان سنجيد كه به چه ميزان يقين در دل آدمي زنده است.

اما امام(ع) روش‌هايي را سفارش مي‌كند كه براساس آن مي‌توان ريشه‌هاي يقين را آبياري و نيرومند كرد. ايمان بر 4پايه استوار است: صبر، يقين، عدالت و جهاد، و مرغ يقين بر 4 شاخسار نشيند، بينش هوشمندانه، دريافت حكمت‌آميز، پندعبرت‌آموز، روش پيشينيان. پس آنكه با عينك هوشمندي نگرد درهاي حكمت به روي او باز گردد و آنكه از درِ حكمت وارد گردد، پند گيرد، و‌ آنكه پندپذير باشد، گويي درگذشته تاريخ مي‌زيسته و تجربه گذشتگان را در اختيار دارد.(حكمت30)

نخستين معيار بينش و بصيرت است؛ بينشي كه در اثر تقوا و رعايت حدود الهي فعال شده و محور فعاليت‌هاي آدمي مي‌شود. در اثر ملكه‌شدن تقوا، آدمي در ضمير وجود خويش مي‌تواند بسياري از محدوده‌هاي خير و شر را تشخيص داده و آگاهانه به سمت خير گام بردارد. از اين دستاورد، راه دستيابي به حكمت و دانش‌هاي سودمند به روي آدمي بازمي‌گردد.

حكمت، قوه عقل را در وجود آدمي فعال كرده و آدمي با استناد به قوه عاقله گامي فراتر در مسير دريافت يقين برمي‌دارد. سومين گام پندپذيري است. امام(ع) به فرزند خويش سفارش مي‌كند زمين وجودت را پذيراي پندها كن. قلب خويش را با پندهاي جان‌افزا زنده نگه‌دار؛ و چهارم عبرت از سرگذشت پيشينيان، كه الحق تاريخ چه معلم خوبي است براي انساني كه در مسير ايمان و تقوا گام‌برمي‌دارد.

• عضو بنياد نهج‌البلاغه

Let’s block ads! (Why?)

RSS