بیشترین شیری که همه ی ما به طور روزانه مصرف می کنیم شیر گاو است. اما حتما خودتان هم می دانید که بحث و جدل های زیادی در خصوص آن وجود دارد.

برخی افراد مانند گیاهخواران و یا افرادی که نسبت به لاکتوز (قند طبیعی شیر) یا کازئین(یکی از پروتئین های شیر) حساسیت دارند این محصول لبنی را به کل از برنامه ی غذایی خود حذف کرده اند. این افراد به جای شیر گاو از شیرهای گیاهی استفاده می کنند که ارزش غذایی متفاوتی دارند؛ البته در گیاهان شیری وجود ندارد و این لفظ به اغراق استفاده می شود. شاید بهتر است به این محصولات «نوشیدنی گیاهی» اطلاق شود. در هر صورت این شیرها یا نوشیدنی های گیاهی از غلاتی مانند جودوسر، برنج، شاه بلوط و همچنین سویا یا مغزهایی مانند بادام و فندق و غیره تهیه می شوند؛ به این صورت که این مواد را با آب خیس کرده و صاف می کنند. نوشیدنی حاصل را شیر می نامند. با ما باشید تا بیشتر با خواص این نوشیدنی های گیاهی آشنا شوید.

شیرها با طعم های متفاوتی در فروشگاه ها عرضه می شوند که بسیاری از افراد که طعم شیر را به تنهایی دوست ندارند و نمی توانند آن را تحمل کنند به سمت استفاده از شیرهای مزه دار جذب می شوند.

اما باید توجه داشت که اکثر این شیرها با افزودنی های خوراکی و طعم دهنده ها مزه دار می شوند و خواص چندانی را برای مصرف کننده ندارد حتی تا جایی که متخصصان اعلام کردند افزودن پودر کاکائو به شیر از میزان خواص آن می کاهد و توصیه می شود برای طعم دار کردن این مایع سلامتی از مواد طبیعی استفاده شودمثل میوه ها و پودر مغزها.

بعضی از مردم از جایگزین های شیر خام مانند شیر کفیر، شیرسویا، شیربرنج و شیر جو دوسر هم استقبال می کنند اما کودکان و نوجوانان بیشتر به سمت شیر های مزه دار صنعتی تمایل دارند برای این تغییر ذائقه متخصصان تغذیه ۹ پیشنهاد می کنند که از مواد طبیعی استفاده شود. بطور مثال ترکیب شیر با موز در منزل و مزه دادن به شیر با پودر گردو و بادام و فندق یا استفاده از ترکیبی از این ها به همراه عسل که نوشیدنی مقوی را برای میان وعده کودکان می سازد که انرژی بخش هم است.

شیرهای گیاهی در یک نگاه
شیرهای گیاهی به طور کلی حاوی میزان قابل توجهی ویتامین ها، فیبرهای غذایی و مواد معدنی هستند. این شیرها فاقد کلسترول و چربی های حیوانی بوده و دارای چربی های خوب یعنی چربی های اشباع نشده هستند که سلامت دستگاه قلب و عروق را بالا می برند. این نوشیدنی ها جایگزین های مناسب و خوبی برای شیرهای حیوانی بوده و بسیار زودهضم می باشند.

شیر بادام مغذی و ضدعفونی‌کننده‌ی روده‌ها است

فواید شیر بادام

اما در این میان ترکیب شیر با پودر بادام جایگاه خاصی دارد و نه تنها برای کودکان بلکه به بزرگ تر ها هم توصیه می شود که در رژیم روزانه خود این نوشیدنی خاص را قرار دهند. شیربادام جایگزین خوبی است برای شیرسفید و ساده، چون خاصیت درمانی مختلفی دارد اگر شما هم یکی از آن هایی هستید که خواص درمانی مواد غذایی که در رژیم روزانه خود قرار می دهید برایتان اهمیت دارد این نوشیدنی را از دست ندهید. و به سایر اعضای خانواده خود هم پیشنهاد کنید.

شیر بادام مغذی و ضدعفونی‌کننده‌ی روده‌ها است و سرشار از ویتامین‌های A ,B و E و همچنین حاوی میزان زیادی کلسیم، آهن و منیزیم و فیبر می‌باشد.
قدرتمندی عضلات
شیر بادام برای ساخت و تقویت عضله های بدن موثر است شامل ویتامین D کلسیم و آهن است که این سه ماده جزو وظیفه های اصلی آن ها تقویت و نیرومندی عضلات بدن است.

درخشش پوست
شیربادام حاوی مقادیر زیادی از آنتی اکسیدان ها است و ویتامینE که برای شفافیت و درخشندگی پوست مناسب است. نوشیدن ترکیبی شیر و بادام به زیبایی پوست شما کمک می کند.

افزایش قدرت بینایی
شیربادام، حاوی ویتامین های E.D.A است وظیفه اصلی این سه ویتامین تقویت دید و افزایش قدرت بینایی است. به همین دلیل حتما روزانه ترکیب شیر و بادام را به کودکان در حال رشد خود بدهید.

شیر بادام برای دیابتی ها
شیر بادام شامل هشت اونس کربوهیدرات است در هر یک لیوان و یک وعده که نوشیدن آن بدون افزودن مواد غذایی به شیر برای بیماران دیابتیک توصیه می شود اضافه بر ان مصرف این نوشیدنی قند را در بیماران دیابتی کنترل می کند.

کاهش امراض قلبی
شیر بادام دارای کلسترول خوب است و کلسترول بد را کاهش می دهد بنابراین مراقبت از قلب با کاهش کلسترول بدن انجام می شود. نوشیدن روزانه شیربادام خطر ابتلا به بیماری های قلبی را کاهش می دهد.

کاهنده وزن برای کسانی که معضل چاقی دارند
اگر به فکر گرفتن رژیم های گوناگون برای کاهش وزن و لاغر شدن هستید شیر بادام را هم در برنامه غذایی اصلی روزانه خود قرار دهید شیر بادام تنها ۶۰ کالری داردکه برای لاغر شدن نوشیدنی مناسبی است.

کمک به سلامت کلیه
شیربادام برای کسانی که تنبلی در عملکرد کاری کلیه دارند توصیه می شود و حتی کسانی که مشکوک به بیماری های کلیوی هستند به جای سایر شیر ها از شیربادام که مواد معدنی کم تری دارد.

شیر سویا روی تعادل عملکرد تیروئید یا تعادل هورمونی تاثیر می گذارد
شیر سویا
یکی از شناخته شده ترین و پرمصرف ترین نوشیدنی‌های گیاهی شیر سویا است که از لوبیای سویا گرفته می شود. این نوشیدنی از نظر ارزش غذایی و از نظر سطح پروتیدها (3.8 گرم پروتئین در هر لیتر) و لیپیدها شباهت زیادی با شیر گاو دارد. شیر سویا فاقد لاکتوز، اسیدهای چرب اشباع شده و کلسترول هست و برای افرادی است که از عدم تحمل لاکتوز رنج می برند و یا برای افرادی که کلسترول خون شان بالا هست یک جایگزین مناسب محسوب می شود؛ اما باید بدانید که این شیر همچنین حاوی ایزوفلاون(هورمون های گیاهی) نیز هست که روی مسائلی مانند تعادل عملکرد تیروئید یا تعادل هورمونی تاثیر می گذارد. در نتیجه اگر دچار مشکلاتی این چنینی هستید بهتر است قبل از مصرف این نوشیدنی با پزشک خود مشورت کنید.

شیرِ برنج
این نوشیدنی از برنج جوشانده شده و آرد برنج کامل تهیه می شود و حاوی میزان کمی پروتئین (1 گرم در هر لیتر) و کلسیم است. این شیر سرشار از قندهای دیرجذب می باشد و فاقد کلسترول و لاکتوز محسوب می شود. شیر برنج انرژی خوبی به بدن می رساند و برای افرادی که از عدم تحمل لاکتوز یا کلسترول بالای خون رنج می برند مناسب است.

شیر سویا روی تعادل عملکرد تیروئید یا تعادل هورمونی تاثیر می گذارد

 
شیر نارگیل
شیر نارگیل از مایع و گوشت میوه ی نارگیل گرفته می شود. این نوشیدنی سرشار از آهن، پتاسیم و فسفر است. علاوه بر این، شیر نارگیل را منبع خوب منگنز، مس، سلنیوم و زینک می دانند. از آنجایی که این نوشیدنی حاوی چربی بیشتری است (21.3 گرم در هر 100 گرم) بنابراین لازم است که در مصرف آن جانب احتیاط را رعایت کنید و مراقب چربی دریافتی باشید. از شیر نارگیل در آشپزی و برای تهیه ی برخی غذاها نیز استفاده می شود.

فواید شیر نارگیل :

کاهش وزن
کنترل میزان قند خون
سودمندی در رفع یا کاهش تشنگی
درمان بیماری های گوارشی یا ناراحتی های معده
تقویت سیستم ایمنی بدن
کاهش فشار خون (به دلیل دارا بودن ویتامین های گروه ب و پتاسیم)
شفافیت پوست

شیر جوی دوسر
شیر جوی دو سر سرشار از کربوهیدرات های پیچیده و همچنین حاوی کلسیم و فیبر است و منبع خوب انرژی محسوب می شود. این شیر همچنین حاوی بتا گلوکان است که مانند فیبرها عمل می کند و می تواند قند و چربی خون را کنترل کند. شیر جوی دوسر فاقد لاکتوز و کلسترول است و برای افرادی که از عدم تحمل لاکتوز و کلسترول بالای خون رنج می برند یک نوشیدنی مناسب محسوب می شود.

شیر شاه بلوط
نوشیدنی شاه بلوط سرشار از مواد معدنی، کلسیم و قندهای دیرجذب است. این شیر زودهضم بوده و مواد معدنی خوبی به بدن می رساند. شیر شاه بلوط باعث افزایش فلور روده می شود و برای مقابله با حالت اسیدیته ی معده مفید است.

شیر فندق
شیر فندق سرشار از ویتامین ها و همچنین آنتی اکسیدان، ضد کرم و تجدید کننده های مواد معدنی است. این نوشیدنی بسیار زودهضم است و به بدن ما کلسیم، آهن، منیزیم و اسیدهای چرب غیراشباع می رساند. این شیر برای افرادی که از عدم تحمل لاکتوز و حساسیت به گلوتن رنج می برند مناسب است.

موارد مصرفی شیرهای گیاهی
شیرهای گیاهی طعم‌های مختلفی دارند و شاید لازم باشد چند شیر را امتحان کنید تا شیر مورد نظر و باب طبعتان را پیدا کنید. معمولاً شیر بادام و شیر جو دو سر خوش طعم‌تر هستند.

می‌توانید شیرهای گیاهی شیرین و وانیلی را برای صبحانه انتخاب کنید. برای آشپزی شیرسویا فوق‌العاده است. این شیر مانند شیر گاو می‌باشد. شیر بادام نیز یکی از شیرهای چرب محسوب می‌شود و برای آشپزی مناسب است.

در واقع می‌توانید از شیر سویا به جای شیر گاو برای تهیه غذاهایتان استفاده کنید. حتی می‌توانید از این شیر، ماست درست کنید. اما از بقیه‌ی شیرهای گیاهی نمی‌توان ماست تهیه کرد.

می‌توانید از شیر برنج برای تهیه کلوچه استفاده کنید فقط باید توجه داشته باشید که این شیر خیلی زود می‌برد.

طرز تهیه‌ی شیرهای گیاهی
یکی از برتری‌های شیرهای گیاهی این است که می‌شود در منزل تهیه کرد به شرط این که حوصله به خرج داده و برایش وقت بگذارید. علاوه بر این تهیه‌ی این شیرها در منزل به صرفه بوده و سالم‌تر است. البته این کار نیز مانند هر کار دیگری تکنیک‌های خودش را دارد.

تهیه‌ی شیر گیاهی سه مرحله دارد: برای تهیه‌ی شیر گیاهی اول باید غلات، دانه‌ها و مغزهای روغنی یا حبوبات را آسیاب شود.

البته می‌توانید از آرد یا پودر آن‌ها استفاده کنید. سپس به آن آب اضافه کرده و در نهایت صاف می‌کنند. برای تهیه بعضی از این شیرها به فر نیز نیاز هست.

* برای تهیه‌ی 250 میلی لیتر شیر بادام به 50 گرم بادام نیاز دارید. از قبل بگذارید بادام‌ها به مدت چند ساعت خیس بخورند، پوست آن‌ها را بکنید و سپس در مخلوط کن ریخته و با دو لیوان آب مخلوط کنید. سپس این شیر را از صافی رد کنید. شیرتان آماده است. کار سختی نیست. امتحان کنید.

* برای تهیه‌ی دو لیتر شیر سویا، 250 گرم دانه‌ی سویا بخرید. سویاها را یک روز کامل بخیسانید و چند بار آب آن را عوض کنید. اگر دوست داشتید پوست آن‌ها را بگیرید. سویاها را با نیم لیتر آب مخلوط کنید و سپس یک و نیم لیتر دیگر آب به آن اضافه کنید و به مدت 30 دقیقه بپزید. سپس مایع را آبکش کنید و شیر به دست آمده شیر سویا است.

روش دیگر این است که برای تهیه‌ی یک لیتر شیر سویا 125 گرم دانه‌ی سویا آماده کنید. مثل روش قبل سویاها را یک روز خیس کنید. سویاها را حرارت دهید تا آنزیم‌های مولد طعم لوبیا، از بین بروند. برای این کار می‌توانید مدت 2 دقیقه سویاهای خیس خورده را داخل ماکروویو قرار دهید یا این که داخل فر بگذارید. لوبیاهای سویای خیس خورده را به همراه 1 لیتر آب داخل مخلوط کن بریزید و مخلوط کنید.

یا اینکه می‌توانید سویا های خیس خورده را کاملاً آسیاب کنید و با 1 لیتر آب مخلوط کنید. سپس مایع مخلوط شده را آبکش کنید. مایعی که صاف شده است، شیر سویا نام دارد. شیر سویا را مدت 5 تا 10 دقیقه بجوشانید. بعد از خنک شدن، شیر سویا آماده مصرف است و می‌توانید تا 3 روز آن را در یخچال نگه دارید. البته شما می‌توانید با سلیقه و ذائقه‌ی خودتان ابتکار عمل به خرج داده و شیرها را باب میل خودتان تهیه کنید.

گردآوری : بخش آشپزی بیتوته

منابع : جام نیوز

tebyan.net