دانش > فناوری – با رأی مثبت پارلمان انگلیس جنگنده‌های این کشور اولین حمله هوایی در سوریه را انجام دادند. در این عملیات اما چه جنگنده‌ای مورد استفاده قرار گرفت و چه مشخصاتی دارد؟

طی ۱۱ ساعت بحث و جدل نمایندگان پارلمان جنگنده‌های انگلیس در حال آماده باش بودند و به فاصله چند ساعت برای حملات هوایی از پایگاهی در قبرس به پرواز درآمدند. اسکای نیوز گزارش داده که در اولین عملیات هوایی انگلیس در سوریه چهار فرونده جنگنده تورنادو GR4s شرکت داشته‌اند. 

شهرت جنگنده «تورنادو جی‌آر4» به‌دلیل اطمینان بالا و قابلیت حمل پیشرفته‌ترین سامانه‌های تسلیحاتی است.

جنگنده تورنادو یا پاناویا تورنادو (Panavia Tornado) یک جنگنده چندمنظوره، دو موتوره و بال متغیر است که توسط یک کنسرسیوم سه ملیتی شامل انگلیس،ایتالیا و آلمان غربی ساخته شده است. این جنگنده از دو موتور توربوفن Turbo-Union RB199-34R Mk 103 استفاده می کند و اولین جنگنده چند منظوره اروپایی به حساب می‌آید.

این هواپیما در سه مدل اصلی ساخته شده ‌است : مدل IDS جنگنده-بمب افکن برای حمله به اهداف زمینی، سرکوب دفاع هوایی، مدل ECR برای جنگ الکترونیک، مأموریت‌های شناسایی و مدل ADV به عنوان هواپیمای رهگیر و برتری هوایی .

نخستین پیش نمونه این جنگنده در ۱۴ اوت ۱۹۷۴ به پرواز در آمد و در سال ۱۹۷۹ این جنگنده عملیاتی شد . کاربران اصلی این جنگنده نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا، نیروی هوایی ایتالیا، نیروی هوایی آلمان و نیروی هوایی عربستان هستند.

این هواپیماها با قابلیت پرواز در کمترین ارتفاع ممکن با بالاترین سرعت و در هر شرایط جوی، دارای سیستم رادار تعقیب جنگنده‌های دیگر، ظرفیت حمل سلاح و تجهیزات بیش از هشت هزار کیلوگرم، حمل و پرتاب راکت و بمب‌های مختلف از جمله موشکهای کروز، راکتهای هوا به هواو راکتهای ضد کشتی در نوع خود بی‌نظیر هستند.
سیستم شناسایی تورنادو حتی از ارتفاع دو هزار متری، کوچکترین اهداف زمینی را شناسایی می‌کند. شعاع شناسایی محدوده‌ای تا هزار و ‪ ۲۰۰‬کیلومتر را دربرمی‌گیرد. این جنگنده می‌توانند تا ارتفاعی نزدیک به سطح درختان جنگلی پایین بیایند. ویژگی خاص بعدی، ردیابی رادار دشمن است. سنسورهای مخصوص تورنادو این هواپیما را از صفحه رادار دشمن محو می‌کند و تورنادو بدون اینکه در صفحه رادار ظاهر شود مسیر رادار دشمن را ردیابی و منهدم می‌کنند.

 سرعت بالا در هر ارتفاعی

جنگندهء تورنادو در اصل به منظور انجام عمليات ضربتي در ارتفاع پست و با سرعت مافوق صوت طراحي شد كه قادر به نشست و برخاست در باندهاي كوتاه نيز بود. اين ويژگي، نياز به دارا بودن قابليت پرواز متعادل در سرعت‌هاي بسيار زياد بود. به طور كلي، هواپيمايي كه جهت سرعتهاي بالا طراحي شده‌اند، در سرعتهاي كم، بسيار ضعيف عمل مي‌كنند؛ اين ويژگي در جنگندههاي ميگ25 و ميگ31 به خوبي مشهود است و از نقاط ضعف اساسي اين جنگنده‌ها به شمار مي‌رود.

پروژه بال های متغیر در عرصه هواپیماسازی اروپا با این هدف آغاز و دنبال شد كه هواپیمایی ساخته شود تا هنگام پرواز بتواند با تغییر شكل بال های خود، بهترین بازدهی را در شرایط متفاوت پروازی داشته باشد و از بالاترین سرعت در هر ارتفاع بهره گیرد. به عنوان مثال از بال كاملاً گسترده در هنگام صعود و فرود كمك گیرد تا در سرعت پایین، مطلوب ترین مقدار نیروی برا را داشته باشد و از بال نیمه گسترده برای چابكی و سرعت بالای هواپیما به هنگام تغییر ارتفاع استفاده كند و با بال های كاملاً بسته در عملیات و مانورهای نظامی – نمایشی بیشترین بازده و عملكرد را به جای بگذارد.

به منظور دستيابي به كارايي مناسب در سرعتهاي بالا، نياز به طرح بالهاي «متمايل به عقب» يا «دلتاشكل» است. اما چنين بالهايي، در سرعتهاي كم، بسيار ناكارآمد هستند و براي پرواز در سرعتهاي كم، نياز به طرح بالهايي صاف يعني بدون حالت كشيدگي به عقب وجود دارد. به منظور آنكه هواپيما در هر دو حالت سرعت كم و زياد قابل كنترل و هدايت‌پذيري مطلوب داشته باشد، بالهايي با قابليت تحرك، طرحي مناسب به حساب می‌آیند.به همین خاطر در نهايت براي جنگندهء تورنادو، طرح چنين بالهايي به تصويب رسيد.

هنگامي كه بالهاي جنگندهء تورنادو GR4 به سمت عقب جمع شده‌اند، قابليت پرواز ارتفاع پست با سرعت زياد در اين هواپيما، به واسطه كاهش نيروي پسا، به شدت افزايش پیدا می‌کند. وقتي كه بالها به سمت عقب و بدنهء هواپيما در حال جمع شدن هستند، سطح برخورد ناحيه بالها كاهش پیدا می‌کند. اين مسئله باعث كاهش جريان بادهاي آشفته پروازهاي ارتفاع پایین مي‌شود. بنابراين نه تنها پرواز بسيار آسانتري مهیا می‌شود، بلكه هواپيما در وضعيت بسيار پايداري جهت هدفگيري و آزادسازي تسليحات غيرهدايت شونده در پرواز ارتفاع پایین قرار مي‌گيرد.

تورنادو به نحوي ساخته شده است تا بتواند در باندهاي خاكي يا فرودگاههاي بزرگي كه هدف حملات هوايي قرار گرفته‌اند، فرود بیاید یا پرواز كند. بنابراين به هنگام طراحي هواپيما، قابليت نشست و برخاستن در باندهاي كوتاه به عنوان يك ضرورت اساسي در نظر گرفته شد تا جنگنده قادر باشد در باندهاي خاكي كوتاه يا باندهاي اصلي آسيب ديده به خوبي عمل کند.

هنگامي كه بالهاي جنگندهء تورنادو GR4 به طور كامل باز شده باشند، هواپيما بيشترين نيروي کشش یا برا را به دست مي آورد. در اين حالت، مساحت درگير ناحيه بال، به خاطر در اختيار بودن حداكثر مساحت درگيري فلپها و اسلتها، به بيشترين ميزان خود مي‌رسد. در اين حالت، در سرعتهاي كم، نيروي كشش (برا) بسيار بيشتري فراهم مي‌شود. در نتيجه، حداقل ميزان سرعت جهت فرود فراهم مي‌شود و به همین خاطر، فرود در مسافت کوتاه امکان‌پذیر است.

تحولی به نام GR-4

بزرگ ترین تحول برای تورنادو در نیروی هوایی انگلیس اتفاق افتاد. از سال ۱۹۹۴ نیروی هوایی سلطنتی RAF شروع به بهینه سازی هواپیماهای GR-1 خود كرد. نمونه جدید كه GR-4 نام داشت دست خوش تغییرات زیادی شد. راه هایی برای رادارگریز كردن تورنادوهای GR-1 پیش بینی شد و نیز یك سیستم دیجیتالی ایونیك و سیستم مدرن موقعیت یاب جهانی (GPS)، یك نقشه دیجیتالی و یك تصویربردار حرارتی (Thermal Imager) به آن اضافه شد. سیستم های داخل كابین نیز همه مدرن شدند.

تسلیحات قابل حملGR-4
دو مسلسل ۲۶ میلی متری – IWKA Mauser
۴ موشك ضدكشتی Eagle Anti – ship
۴ موشك Sidewinder
۴ موشك Sky Flash
۴ موشك AIM-20
۴ موشك MBDA
۴ موشك ضدتانك Brimstone / موشك كروز Storm Shadow

۵۴۵۴ 

This entry passed through the Full-Text RSS service – if this is your content and you’re reading it on someone else’s site, please read the FAQ at fivefilters.org/content-only/faq.php#publishers.

RSS