لباس و پوشش مردمان  

كردها طي قرون متمادي با لباس محلي خود پيوند عاطفي، عقيدتي و سنتي شديدي برقرار كرده‌اند و علاقه زيادي به حفظ و نگهداري لباس سنتي خود كه نشانگر هويت فرهنگي آنهاست دارند

حتي در ابتداي حكومت پهلوي، هنگام زمامداري رضاخان كه مقرر شد تمام مردم ايران لباس واحدي بپوشند، كردان در مقابل اين دستور مقاومت نشان داده، لباس خود را تغيير ندادند

البته در شهرهاي بزرگ استان مانند سنندج، برخي از جوانان، لباس محلي را فقط در مراسم و جشنهاي خاص مي‌پوشند و علاقه‌اي به استفاده از آن بطور معمول ندارند به همين دليل در سنندج كمتر كسي ديده مي‌شود كه با لباس محلي در خيابان ظاهر شود، اما در ساير شهرها مانند سقز بانه و مريوان غالبا تمامي زنان و مردان با لباس محلي در شهر ديده مي‌شوند

لباس و پوشاك كردان از تنوع و غناي فوق‌العاده‌اي برخوردار است كه در زينتها و رنگهاي لباس به چشم مي‌خورد، لباس كردي هرگز يك رنگ و تيره‌گون نيست بلكه هميشه با تركيب رنگهاي مختلف، چشمها را به طرز مطبوعي خيره مي‌كند و انسان به اين باور مي‌رسد كه طبيعت و محيط پيرامون، مرغزارهاي سرسبز، گلهاي رنگارنگ ، سپيدي برفها، آسمان صاف و آبي، سيلابهاي خروشان در اين تنوع رنگ تاثير مهمي داشته‌اند

لباس زنها نيز از پيراهن بلندي تا روي پنجه پا كه گاهي با پولكهاي الوان تزيين شده و روي آن يك نيمه تنه به اسم ” سوخمه ” از پارچه زري يا مخمل پوشيده و بالاي سوخمه گاهي لباسي به اسم ” كوا ” كه از پشت تا پايين پنجه پا كشيده شده و روي آن را گاهي نيمه تنه به نام < سلته > مي‌پوشند، تشكيل مي‌شود

پوشيدن هر يك از اين لباسها بستگي به سليقه زنان دارد، شلوار آنها گشاد و از جنس حرير است، پارچه‌اي توري به عنوان روسري و پارچه ديگر به اسم ” شتونيه” يا “شال” به طول سه متر كه روي ناحيه كمر بسته مي‌شود جز لباس زنان كرد است

زنان و دختران منطقه اورامانات گيسوان خود را به شكل رشته‌هاي باريك مي‌بافند و بر گيسوان بافته خود كلاه سكه دوزي شده مي‌گذارند

پوشاك مردان كرد

لباس مردان كرد ساكن فلات ايران تنگ و چسب بدن، با چينهاي باز، شلوار چسبان و پوتين سافه بلند است، در كوه‌هاي كردستان جنوبي، مردان لباس گشاد تري مي‌پوشند كه با نياز بالا رفتن ( صعود ) سازگارتر است

شلوار آن گشاد و كت كوتاه و از جنس نمد سفيد است، يك دستار سفيد و آبي با تصوير ” چشم پرنده ” نيز به دور سر مي‌پيچيند و از كمر بند رنگارنگ نيز استفاده مي‌كنند، همچنين لباس مردانه كردي تابع مقتضيات محيط و شيوه زندگي است و در عين حال گاهي در آن تنوعهاي بسيار جالبي هم ديده مي‌شود

برخی از لباس مردان تيره رنگ است كه از كت بدون يقه، شلوار ، دهانه تنگ دستاري بر سر و شالي بر كمر تشكيل شده است ولی عموما به شاد زیستی و رنگهای روشن که همانا سنت زرتشت است باور دارند

پيراهنهاي بدون يقه و سفيد مي‌پوشند كه در انتهاي آستين، زباله مثلثي شكلي قرار دارد كه در حالت عادي به دور مچ يا بازو پيچيده مي‌شود و آن را ” لفكه سوزني” مي‌نامند

در صورتي كه پيراهن بدون لفكه باشد، اغلب هنگام كار مچها را با پارچه نوار مانندي مي‌بندند، اغلب مردان از دستار و شال تيره رنگ مخصوصي به نام “رشتي” استفاده مي‌كنند، زينت مردان بيشتر ساعت جيبي با زنجير آويزان در جلو سينه و گاهي ساعت مچي است

با توجه به زمستانهاي سرد منطقه، اغلب از پالتو استفاده مي‌شود، اما قشرهاي غيرمرفه نمد ضخيمي به نام ” پستك ” مي‌پوشند و چوپانان براي جلوگيري از سرما و حفاظت از سرما وباران ، قباي نمدي دراز و بدون آستين دارند كه دو زبانه كوچك به عنوان آستينهاي كاذب در امتداد شانه‌هاي آن قرار دارد