سال های تجاوز و مقاومت

نویسنده : محمد اکرم اندیشمند

حزب دمکراتيک نوين( شعله جاويد) :

حزب دمکراتيک نوين که بعضاً آنرا سازمان جوانان مترقي گفته اند با نام نشريه خود ” شعله جاويد ” شهرت يافت. اين حزب يکي ازاحزاب کمونيستي طرفدارچين ومخالف کمونيستان خط مسکو بود. حزب مذکورمانند برخي احزاب ديگر دردهه دمکراسي عرض وجود کرد. درمورد مؤسس يا مؤسسين آن اسناد رسمي ارائه نشده است. اما برخي نويسندگان ومحققين معتقد اند که شعله ي جاويد توسط عبدالرحيم محمودي برادرعبدالرحمن محمودي همعصر وهمرزم غلام محمدغبار تأسيس گرديد. يکي ازدلايل دراين مورد نشر جريده ي شعله جاويد از ثور 1347 تا سرطان 1348 به امتياز ومسئوليت عبد الرحيم محمودي واعضاي مربوط به اين خاندان عنوان ميشود. برخي ها رهبري شعله جاويد را دردست محمد عثمان مشهور به عثمان لندي استاد فاکولته ساينس مي پندارند. هرچند عثمان بعداً ازاين حزب کنار رفت وازهرگونه فعاليت سياسي دست کشيد.

” سازمان رهايي افغانستان” يکي از گروه هاي انشعابي شعله ي جاويد درسالهاي اشغال افغانستان توسط شوروي درنشريه ي” مشعل رهايي” درمورد نخستين روزهاي تأسيس شعله جاويد مي نويسد:« پس ازعلني شدن جنبش بين المللي 1963 وتأسيس باند دمکراتيک خلق نخستين هسته ي سازمان ” جوانان مترقي” دربرابرريزيونيزم معاصر وتزارهاي آن موضع گرفت وبا جلب برخي از روشنفکران چپ وبقاياي ” نداي خلق” درميزان 1344 پلميک جنبش بين المللي کارگرعلني گرديد. درزمستان 1343 تقريباً اکثريت روشنفکران محافل سياسي متمايل به چپ به مشي رويزيونيستي گرائيده بودند. . .   .  علت پيوستن روشنفکران را به باند نامبرده بايد درعقب ماندگي فرهنگي سياسي استبداد شرقي هيئت حاکمه درنخستين برآمدهاي سياسي ضدرژيم بوسيله رويزيونيستها آنهم زيرنام سوسياليزم علمي وبا سوء استفاده ازاعتبار کشورشوراها وهم چنين بايد درنطفه اي بودن جنبش مارکسيستي  کشورديد. متقابلاً روشنفکران انقلابي دربرابررويز يونيزم شوروي موضع گرفتند. دست به افشاي باند” دمکراتيک خلق” درميان حلقه محدود روشنفکري زدند ودرخزان 1344 درجريان اين مبارزات سازمان جوانان مترقي را بنياد گذاشتند ومبارزه خودرا چنان سازمان دادندکه. .   . مبارزه عليه رويزيونيزم معاصر درمحراق توجه آنها قرار گرفت. . .   . » ( 8 )

نشريه ي مشعل رهايي نيز مؤسسين شعله جاويد را معرفي نميکند. اما شعله جاويد با آنکه ازجمله احزاب کمونيست محسوب مي شد با حزب کمونيست دمکراتيک خلق درخصومت به سر ميبرد. چون  ” پيکنگ” درمخالفت با ” مسکو” قرارگرفته بود وبه اين مخالفت رنگ آيدئولوژيک داده مي شد، هواداران کمونيست چين وشوروي درافغانستان نيزازآنها تبيعت ميکردند. وقتيکه در پيکينگ، مسکو متهم به تجديد نظر طلبي در اساسات کمونيزم وانحراف از مارکسيزم ـ لنينيزم مي شد، درکابل شعله جاويد نيز حزب دمکراتيک خلق را منحرف وتجديد نظر طلب مي خواند:« . . .   پرچم پرازپروپاگند دروغين است وتا گلويش درلجنزارتجديد طلبي غرق ميباشد. . .   .  » ( 9 )

شعله جاويد درتحقق روياي کمونيزم بيشترازحزب دمکراتيک خلق افکار تند وخط مشي قهرآميز داشت. اين حزب مدعي بود که انقلاب سوسيالستي بايد قهر آميز باشد ورژيم هاي سلطنتي وارتجاعي از طريق زوروسر نيزه سقوط داده شوند. آنها مبارزات مسالمت آميز را رد ميکردند ودر پيروي از مائو رهبرانقلاب کمونيستي چين خواستار آغاز انقلاب از قريه ها وسپس نفوذ به شهرها بودند. اما در دوره حاکميت رويز يونيستها وتجاوز نظامي شوروي به افغانستان که زمينه براي تحقق تز انقلاب از قريه بسوي شهر کاملاً مساعد شده بود، شعله جاويد نتوانست آنرا عملي بدارد. شعله اي ها هميشه اين باور خودرا حفظ کردند که فقط با خشونت وقهر انقلابي ميتوان راه را براي آيديالوژي مارکسيزم ـ لنينيزم هموار کرد. اين باور بعداً از سوي ” سازمان رهايي” درنشريه مشعل رهايي چنين بيان گرديد: « . . .   .   شعله جاويد که تحت رهبري سازمان جوانان مترقي انتشار يافت با رد تز هاي رويزيونيستي خلق وپرچم وافشاي فعاليت هاي اعتصاب شکنانه وضد انقلابي آنها به تبليغ انديشه هاي ” مائوسته دون” طي مبارزه عليه روند رويزيونيزم ورفرميسم ودفاع از انقلاب قهري پرداخت که دراين صورت نقش مهم تاريخي درجنبش انقلابي ومارکسيستي کشورايفا کرد واز لحاظ آيديالوژي راه را براي مارکسيزم وگسترش بعدي آن درجامعه بازکرد.» ( 10 )

البته منظورمشعل رهايي از گسترش بعدي مارکسيزم درجامعه ي افغانستان روشن نيست. اگر گسترش بعدي مارکسيزم، حاکميت حزب دمکراتيک خلق وتجاوز نظامي ارتش سرخ شوروي که از ديگاه مشعل رهايي حاکميت وتجاوز رويزيونيزم است نباشد پس کدام نوع مارکسيزم در جامعه ي افغانستان گسترش يافت؟ درحاليکه شعله جاويدهرچند به ادعاي مشعل رهايي با درپيش گرفتن راه اصولي وانقلابي درگسترش مارکسيزم مؤفقيتي بدست نياورد وحتي خود نتوانست به يک حزب نيرومند، متحد، منسجم ويک پارچه ي مارکسيستي درکشور تبديل شود چه رسد به مؤفقيت آن درگسترش مارکسيزم درجامعه. چون شعله ي جاويد بعد از سال 1343 دچار اختلاف وانشعاب دروني گرديد. با گذشت سالهاي بيشتر اين اختلاف وانشعاب شاخ وبرگ بيشتر پيدا کرد وسازمان هاي متعدد با نام هاي مختلف بوجود آمد که هرکدام خودرا بدنه و وارث اصلي حزب دمکراتيک نوين( شعله جاويد) قلمدادميکنند وديگران را گروه انشعابي مي خوانند.

محفل ا نتظار( ستم ملي) :

محفل انتظار يا جريان ستم ملي با انشعاب از حزب دمکراتيک خلق بوجود آمد. طاهر بدخشي رهبر اين حزب ازمؤسسين حزب دمکراتيک خلق بود که يکسال بعد ازانشعاب ببرک کارمل حزب دمکراتيک خلق را ترک گفت وگروهي را رهبري کرد که” ستم ملي” معروف گرديد. چون اين جريان معضل ومشکل ملي را درافغانستان مطرح ميکرد . از تبعيض ونابرابري با انحصار قدرت دردست قوم پشتون سخن ميگفت بنا برآن درمحافل سياسي وروشنفکري و درميان عامه به جريان وگروه ستم ملي وستمي ها شهرت يافت. هرچند اعضاي اين حزب نميپذيرند که نام جريان ويا حزب آنها ستم ملي بوده است. يکي از اعضاي رهبري جريان مذکور درمورد چگونگي تشکيل واهداف حزب نامبرده که نام آنرا” محفل انتظار”  معرفي ميکند مي نويسد:« . . .   .  درافغانستان افزون برتضاد طبقاتي تضاد ملي نيز وجود دارد. مليت برادر پشتون که پس ازاحمدشاه ابدالي در 1747 ميلادي تاج وتخت کشور را تصاحب نموده است به ملت حاکم تبديل شده وصاحب امتيازات چند گرديده است. از پرداخت ماليات معاف است. خدمت عسکري انجام نميدهد. کرسي هاي بالاي دولتي را انحصار کرده بورس هاي خارج را قبضه نموده وامکانات وسيع اقتصادي به شمول زمين هاي زراعتي تسهيلات تجارتي وصنعتي را به اختيار گرفته است وغيره. بدين ترتيب مليت هاي غير پشتون که ازاين همه امتيازات محروم اند از دوستم رنج مي کشند: يکي ستم طبقاتي وديگري ستم ملي. بنا براين کانون خيزش قيام هاي انقلابي بدرجه اول مناطق مليت هاي غيرحاکم ميباشد که بايد کارتهيج وسازماندهي مردم درآنجا متمرکز شود. با اين تحليل متعصبني چون افغان ملتي ها وشئونيستها ي مختلف نام ستم ملي را بر همراهان طاهر بدخشي برچسپ زدند و وسيعاً آنرا تبليغ نمودند. بعدها اين محفل انتظار بدو شاخه ديگر جدا شد که بنام سازمان انقلابي زحمتکشان افغانستان به مخفف” سازا” وديگري بنام سازمان فدائيان زحمتکش افغانستان به مخفف” سفزا” که دومي با پيوستنش به درسال 1360 به حزب حاکم دمکراتيک خلق درآن منحل گرديد واولي تا آخرين روزها ي پيروزي مجاهدين موجود بود.» ( 11 »

درتوضيحات ارائه شده ي فوق از آيدئولوژي محفل انتظار درمبارزه به خاطر امحاي ستم ملي وستم طبقاتي تذکري داده نميشود. اما اين جريان ازهمان آغاز بصورت يکي از جريانات افراطي وتند کمونيست درکشور تبارز کرد که بيشتر در خط پيکنگ بود تا مسکو. آنها همچون شعله ي جاويد خواستار انقلاب سوسياليستي ازراه قهر آميز بودند وتئوري ” مائو” را درشروع انقلاب ازدهات وگسترش آن بسوي شهرها از استراتيژي مبارزه خود محسوب ميکردند. ستم ملي يا محفل انتظار دراولين سال حاکميت حزب دمکراتيک خلق به قيام مسلحانه عليه اين حاکميت در برخي ولسوالي هاي ولايات بدخشان، تخار وبغلان دست زد. دراين سال برخي ازرهبران اين حزب چون طاهر بدخشي، بحرالدين باعث، حفيظ آهنگر پور و  تعداد ديگر توسط حکومت خلقي ها مانند هزاران زنداني سياسي ديگر بدون محاکمه اعدام گرديدند. بعد ازاعدام دوتن از رهبران جريان محفل انتظار يا ستم ملي، جريان مذکور بدو گروه طرفدار آنها منشعب شد. پس از تجاوز نظامي شوروي اين جريان ازمقاومت عليه قواي شوروي وحکومت حزب دمکراتيک خلق دست کشيد وبه رژيم پيوست. آنها درداخل رژيم به سازمان دهي مجدد پرداخته وبا نام سازمان انقلابي زحمتکشان افغانستان( سازا) به حضور وفعاليت خود ادامه دادند. .اکنون بيشتر اعضاي آن دربيرون از کشور پراگنده اند.