جهان > غرب آسیا – آنچه این روزها در ترکیه می‌گذرد با روزهای آرام و پررونق همین چند سال پیش این کشور زمین تا آسمان متفاوت است.

بلاتكليفي سياسي بعد از يك انتخابات جنجالي و بدون نتيجه مشخص، قدرت گرفتن روزبه‌روز كردها در داخل و در كشورهاي همسايه مانند عراق و سوريه و اعتراض‌هاي خياباني هر روزه در شهرهاي مختلف، مشكلاتي است كه هر كدامشان براي يك دولت چالشي تمام عيار هستند. تركيه اين روزها با همه اين مشكلات به‌طور همزمان روبه‌روست.

تشكيل جلسه ويژه شوراي امنيت كشور تركيه كه براي تصميم‌‌گيري درباره مسائل حساس امنيتي و دفاعي معمولا برگزار مي‌شود، حكايت از آن دارد كه تركيه واقعا اين روزها در تب و تاب جنگ است. جنگي كه در 4‌سال گذشته در همسايگي تركيه يعني در سوريه با برخي حمايت‌هاي آشكار و پنهان آنكارا شعله كشيد و حالا مي‌رود كه دامن خودتركيه را بسوزاند.

به‌دنبال گزارش برخي رسانه‌هاي تركيه درباره احتمال مداخله نظامي اين كشور در خاك سوريه و برخي اظهارنظرات نخست‌وزير و وزيرخارجه تركيه در تأييد اين احتمال، شوراي امنيت تركيه دوشنبه‌شب تشكيل جلسه داد. وزيرخارجه تركيه گفته‌بود كه تصميم‌گيري درباره مداخله نظامي در خاك سوريه به تصميم اين شورا بستگي خواهد داشت. تصميم اين شورا هنوز به‌طور رسمي اعلام نشده و به‌نظر مي‌رسد اختلافات ميان دولت و ارتش تركيه، به اين شورا هم كشيده شده و اوضاع را به سمت بلاتكليفي بيشتر پيش برده‌است.

• تقابل با ارتش

در شرايط عادي اگر فرماندهي ارتش تركيه با تصميم دولت مخالفتي نشان مي‌داد بايد استعفا مي‌كرد. اكنون اما صحبت از استعفاي فرمانده ارتش نيست چون فقط او نيست كه به تصميمات و سياست‌هاي دولت تركيه و شخص رجب طيب اردوغان اعتراض مي‌كند. اين روزها در تركيه اعتراض در تندترين شكل به اردوغان و حزب حاكم عدالت و توسعه ديگر به امري عادي تبديل شده‌است.

احزاب مخالف دولت و تحليلگران سياسي و رسانه‌اي مدت‌هاست كه به سياست‌هاي دولت اردوغان مقابل سوريه اعتراض مي‌كنند. افشاگري‌هاي اخير درباره حمايت‌هاي امنيتي و تداركاتي و نظامي از مخالفان سوريه‌ و حتي گروه‌هاي تروريستي در اين جنگ، كار همين مخالفان در داخل تركيه بوده‌است. پرونده‌اي هم در اين زمينه در دادگاه‌هاي تركيه در جريان است.

دولت تركيه در سال‌هاي اخير با تأكيد بر اينكه بشار اسد بايد سرنگون شود، از هر كاري براي رسيدن به اين آرزو دريغ نكرده‌است. تا آنجا كه در مواردي حتي صداي اعتراض دولت‌هاي اروپايي و آمريكايي را هم بلند كرده‌است. رئيس‌جمهور آمريكا و مقامات ارشد اروپايي به صراحت از تركيه به‌خاطر كنترل نكردن مرزهايش و عبور و مرور آسان تروريست‌ها به خاك سوريه از طريق مرزهاي تركيه انتقاد كرده‌اند.

• تهديد موجوديتي از ناحيه كردها

اما آنچه اكنون تركيه را وادار كرده به‌صورت مستقيم به فكر مداخله نظامي در سوريه باشد، قدرت گرفتن كردها در شمال سوريه و در مرز تركيه است. بعد از آزادسازي شهر كوباني در مرز سوريه و تركيه توسط كردها از اشغال داعش، كردها با روحيه‌اي كه يافتند و با كمك‌هاي تسليحاتي كه از سوي غرب دريافت كردند، به پيشروي‌هاي خود در مقابل داعش ادامه دادند و اكنون به سمت پايتخت خلافت خودخوانده داعش در شهر رقه سوريه در حركت هستند.

اين پيشروي‌ها، جاي پاي كردها را در شمال سوريه محكم مي‌كند و اين خطري است كه اكنون تركيه را سراسيمه كرده‌است. كردها در انتخابات پارلماني اخير تركيه موفقيت بي‌سابقه‌اي پيدا كرده‌اندو براي نخستين‌بار در چارچوب يك حزب وارد پارلمان شده‌اند. آنها تا همين جا شريك قدرت سياسي عمده‌اي در آنكارا به‌حساب مي‌آيند. رسانه‌هاي دولتي تركيه در روزهاي گذشته از تلاش‌هاي سازماندهي شده‌اي براي تغيير تركيب جمعيتي مناطق مرزي سوريه با تركيه به نفع كردها خبر داده‌اند. اردوغان هم در سخنراني، كردها را تروريست خواند و غرب را به حمايت از آنها در سوريه متهم كرد.

جنگ سوريه كه براي تركيه به‌عنوان يك ماجراجويي و طرحي براي پيشبرد اهدافش در منطقه شروع شد، اكنون به يك تهديدامنيتي و موجوديتي تبديل شده‌است. برخي گزارش‌ها از تركيه از آماده شدن اين كشور براي اعزام هزاران نيروي نظامي به خاك سوريه در منطقه مرزي با تركيه حكايت دارد. گفته مي‌شود كه طرح دولت تركيه اين است كه منطقه حائل نظامي در اين منطقه ايجاد نمايد. اين در حالي است كه چنين تصميمي با مخالفت يا حتي سرپيچي جدي ارتش تركيه و رهبران احزاب عمده سياسي اين كشور روبه‌رو شده‌است.

This entry passed through the Full-Text RSS service – if this is your content and you’re reading it on someone else’s site, please read the FAQ at fivefilters.org/content-only/faq.php#publishers.

RSS