در موقعیتی که حتی در داخل بدنه دولت هم جریان های سانسور و حمله به منتقدین دلسوز دیده می شود، رویکرد رییس دولت در سخنان دیشب، مرهمی بر دل کنشگران مدنی و اجتماعی هوادار دولت ولی منتقد بود که بنا به رسالت خویش، باید حامی منافع جامعه باشند و نمی توانند در برابر هر سستی و کاستی سکوت پیشه کنند.

رییس جمهور در وعده های اخیر خود در سخنان زنده با مردم به صراحت به اهمیت توجه مسئولان به حوزه های صنعت و کشاورزی اشاره کرد که می تواند به این معنا باشد که دولت و مسئولان دولتی عزمی راسخ دارند بر كيفيت محصولات كشاورزي و دامي كه تاثير اصلي بر سلامت و طول عمر اعضای جامعه دارند، افزایش رضایت عمومی و اعتماد اجتماعی با شفاف سازی در همه حوزه‌ها، تمرکز کنند و به رفع موانع بپردازند.

در این میان، کنشگران و مردم ایران که دغدغه سلامت خود و خانواده هایشان را دارند، همواره مطالبات مختلف در زمینه نظارت دولت بر وضعیت زندگی عموم مردم از نظر شرایط اقتصادی و شاخصه های سلامت در زندگی و تغدیه سالم دارند که با توجه به تاکیدات اخیر رییس جمهور تاحدی می توان امیدوار بود که این امر مهم مدنظر قرار گیرد و شاید در آینده ای نه چندان دور شاهد توزیع یکسان فرصت ها و امکانات از فرصت های شغلی گرفته تا محصولات غذایی سالم با مناسب ترین قیمت باشیم چراکه به هر روی تنها در همین حالت ممکن است اعتماد مردم بازگردد و تردیدها و هراس های فعلی موجود در جامعه کنترل شود. تردیدهایی که با توجه به مفهوم زنانه شدن فقر، از مصرف غذای روزمره تا آینده ای که برای این مردم به ویژه زنان جامعه مبهم است، گسترده شده اند.

اما روحانی در سخنان اخیر خود درباره تبعیض جنسیتی در جامعه اینگونه اظهار داشت: اخیرا برای آزمون استخدامی دولت دیدم که فقط میخواهند افراد تحصیل کرده پسر را جذب کنند، گفتم بحث ما شایسته سالاری است نه جنسیتی. ممکن است در جایی خانمها نخواهند در حوزه‌ای کار کنند یا امکانش برایشان نباشند اما در جایی که زمینه برای هر دو جنسیت است، نباید محدودیت ایجاد کرد. اگر اینگونه است پس چرا دختران ما درس میخوانند؟

قطعا این اظهارات توسط رییس دولت، مهر تاییدی بر بی عدالتی جنسیتی موجود در استخدام و اشتغال است اما از سویی سکوتی را که در این باره در میان بقیه مسئولان دیده می شود، شکست!

هرچند که مخالفان حذف این گونه تبعیض های جنسیتی، به موضوعاتی مثل نفقه و مهریه اشاره می کنند و معتقدند اگر در قانون و فقه و عرف جامعه ما، مرد سرپرستی خانواده را بر عهده دارد، پس در این بحران فرصت‌های شغلی مردان لازم است که حضورشان برجسته تر از زنان باشد و گروهی هم از بیكاری گسترده مردان گلایه داشته و اشتغال زنان را دلیل آن دانسته‌اند؛ اما نمی توان انکار کرد که به طورکلی حضور همه جانبه و همگانی مردم و جامعه زنان به عنوان نیمی از سرمایه انسانی کشور، در روند رشد و توسعه اقتصادی، امری گریزناپذیر است.

در زمانی که مسئله سلامت، صنعت، اشتغال و هر حوزه ای با رویکرد توسعه به میان می آید، نمی توان زنان را به عنوان نیمی از سرمایه انسانی کشور نادیده گرفت. بیشترین تعداد معترضین به فقدان غذای سالم، فقدان مولفه های محیط زیستی، اعتراض به توزیع مرغ و ماکیان ناسالم و… زنان هستند که البته همواره از نظر اقتصادی، در سطح پایین تری قرار دارند. در سالهای اخیر این زنان هستند که در خانواده و جامعه هرکدام به تنهایی تبدیل به کنشگرانی فعال شده اند، با حساسیت همه جزییات جامعه اعم از اقتصادی و سیاسی را دنبال و مطالبه گری و نقد کرده و بقیه جامعه را با خود همراه می کنند.

با همه این تفاصیل حال باید دید درباره مطالبات و خواسته های مدنی، چه در موضوع آزمون های استخدامی و اشتغال و برابری جنسیتی که البته از سال قبل درباره آن کمپین ها و بیانیه های متعددی صادر شده و امضا جمع شده و چه در حوزه سلامت و مطالبه حق طبیعی انسانی همگانی که میبینیم این روزها بیانیه درباره اش امضا می شود و از مسئولان پاسخ خواهی می شود و گویا صدای این مطالبات عاقبت به گوش رییس دولت رسیده است، چه تغییراتی در راه است؟ آیا مسئولان به طور جدی این قضایا را پیگیری خواهند کرد و حداقل های توسعه انسانی مورد توجه و در صدر برنامه‌ریزی‌های دولت قرار خواهد گرفت؟

* پژوهشگر و فعال اجتماعی

۴۷۲۳۴