پارسی وی: از زمانی که بلدیه در تهران بهوجود آمد و این مجموعه، متصدی امور تهران شد یکصد سال میگذرد و به اقتضای زمان انواع مسائل و مشکلات در این شهر بهوجود آمده. بلدیه مأمور رسیدگی به پایینترین قاعده هرم مدیریت شهر یعنی رسیدگی صرف به امر نظافت بهاصطلاح آن ایام شوارع و کوچهها بود. شاید […]
پارسی وی: از زمانی که بلدیه در تهران بهوجود آمد و این مجموعه، متصدی امور تهران شد یکصد سال میگذرد و به اقتضای زمان انواع مسائل و مشکلات در این شهر بهوجود آمده.
بلدیه مأمور رسیدگی به پایینترین قاعده هرم مدیریت شهر یعنی رسیدگی صرف به امر نظافت بهاصطلاح آن ایام شوارع و کوچهها بود. شاید حتی کوچهها و کویهای شهر را نیز خدمات آنها در بر نمیگرفت و نظارتی بر ساختوساز وجود نداشت. هر کس در هر کجا که میتوانست ساختوساز میکرد تا بنیادهای یک شهر ناساز را پایهگذاری شد. در دورههای متاخرتر با هوشیاری شهرداران منتخب در زمینه رعایت اصول و نکات شهرسازی با استفاده از الگوهای عمدتا غربی تدابیری پیشبینی میشد که آنها هم به دلایل غیرتخصصی و فنی و بیشتر سیاسی و رانتهای ناشی از ارتباط افراد با دربار و مراکز قدرت باعث توقف طرحهای شهری بود. این روند بیبرنامگی برای شهری که به کلانشهر تبدیل شده بود واقعا غیرممکن بود. در سالهای بعد از انقلاب، درگیری مسئولان با مشکلات بزرگی چون وقایع اول انقلاب و هشت سال دفاعمقدس چندان فرصتی برای رسیدگی به تهران جز در حد همان انجام امور روزمره و نظافت شهر که در آن شرایط هم کار مهمی بود باقی نمیگذاشت.
پایان هشت سال دفاعمقدس فرصت و زمینه رشد و توسعه کشور را فراهم آورد که تهران هم بهعنوان پایتخت کشور مورد توجه قرار گرفت. در این دوره با استفاده از طرحهای گذشته ساخت و سازهای زیربنایی نظیر بزرگراه در دستور کار قرار گرفت اما متأسفانه چندان در زمینه ساخت و سازها برنامه مشخصی ارائه نشد. رشد قیمت مسکن باعث هجوم به فضاهای سبز و طبیعت تهران شد و ساختوسازهای غیراصولی و رقابتی اوج گرفت.در چنین شرایطی باید حتما برای این معضلات فکری میشد. ارائه طرح جامع شهرها از سوی وزارت کشور، شورایعالی معماری و شهرسازی و شهرداری شاید نخستین گامهای لازم اما نه کافی برای هدفمند کردن توسعه شهری بود.
بههرحال سالهای طولانی است که همه کارشناسان و مدیران شهری نیاز جدی شهر تهران را به یک برنامه جامع توصیه میکنند. این توصیهها و ضرورتهای اجتنابناپذیر زندگی شهری بالاخره باعث شد که این مهم در دوره جدید شورای اسلامی شهر و مدیریت شهری با جدیت پیگیری شود که در قالب طرح تفصیلی با هزاران ساعت کار کارشناسی تهیه شد.
طرح تفصیلی شهر تهران بهطور خلاصه طرحی است برای پایهریزی و اجرای مدیریت هدفمند و سنجیده شده و سامانیابی کلانشهر تهران. اجرای طرح تفصیلی در واقع نقشه راه تدوینشده برای رسیدن به شهری توسعهیافته با شاخصههای بالای زندگی شهری و توسعه پایدار است. از مزایای دیگر طرح که شهر در زمینه هویتیابی به آن نیاز دارد بحث ساماندهی سیما و منظر شهری است که از این جهت تهران در آشفتگی به سر میبرد. ترویج معماری ایرانی و اسلامی و نظم و ترتیب در نمای شهر بهگونهای که خط آسمانی یکسانی در فضای شهر بهوجود آید به زیبایی چهره شهر خواهد افزود. همینطور در ساماندهی نماهای ساختمان اثر خواهد داشت که شهر از این پریشانی و بیهویتی نجات یابد.
البته ضروری است که هر برنامه جامع و طرح تفصیلیای همیشه مورد بررسی قرار گیرد. طرح تفصیلی تهران در واقع یک تجربه ملی است که در تهیه و تدوین آن بخش عمده بدنه کارشناسی و جامعه مهندسی کشور و دستاندرکاران مدیریت و برنامهریزی شهری در آن نقش داشتهاند ولی این سند مدیریت قطعا طی دورههای خاص نیاز به ارزیابی و تحلیل تجربهها دارد تا بهصورت یک برنامه روزآمد عمل شود.