پارسی وی : این روزها در عرصه هنر ایران شاهد برگزاری گلریزان هستیم البته نه از سوی هنرمندان برای حمایت از افراد نیازمند جامعه بلکه برای حمایت از هنرمندان با سابقه و به قولی پیشکسوت که جایگاهی در عرصه هنر دارند و این روزها به جبر زمانه و به دلیل بیماری در بستر گرفتار شده و قادر به تأمین هزینه‌های درمان خود نیستند.

به گزارش پارسی وی از مهر، گلریزان واژه‌ای است که به اقدامی نیکوکارانه اشاره دارد که طی آن عده‌ای برای جمع‌آوری حمایت از فرد یا افرادی نیازمند وارد عمل می‌شوند. در قدیم و در زورخانه‌ها که خصلت پهلوانی در آن رایج بود و یا در بازار و میان افراد معتمد و توانمند بازار برای رهایی زندانیان مقروض و یا تهیه جهیزیه دختری دم بخت که خانواده توانایی تهیه آن را نداشت اقدام به گلریزان می‌کردند.

نکته قابل توجه در این امر این بود که گلریزان در سکوت و بدون جار و جنجال و هیاهو به پا کردن و بدون نامی از فرد یا افراد مورد حمایت انجام می‌شد تا ارج و جایگاه و غرور اشخاص جریحه‌دار نشود. زیرا مهمترین نکته در حمایت و کمک به دیگران حفظ حرمت و جایگاه افرادی است که قرار است از آن‌ها حمایت شده و گلریزان برگزار شود.

نکته قابل توجه دیگر این است که افرادی که اقدام به برگزاری گلریزان می‌کردند تمایلی به اعلام این اقدام نداشتند و مایل نبودند که در اجتماع از اقدام‌شان اخباری منتشر شود و همگان باخبر شوند که فلان فرد یا فلان مقام در گلریزان شرکت کرده است.

با گذشت زمان گلریزان در زمان وقوع بلایای طبیعی نظیر سیل و زلزله برای حمایت از مردم آسیب‌دیده برگزار می‌شد. این روزها نیز برای آزادسازی زندانیان، کمک به زلزله زدگان یا سیل‌زدگان، تهیه جهیزیه برای دختران دم‌بخت، کمک به ایتام و کودکان و افراد بیماری‌های خاص گلریزان برگزار می‌شود.
گلریزان برای هنرمندان

این روزها در عرصه هنر ایران شاهد برگزاری گلریزان هستیم البته نه از سوی هنرمندان برای حمایت از افراد نیازمند جامعه بلکه برای حمایت از هنرمندان با سابقه و به قولی پیشکسوت که جایگاهی در عرصه هنر دارند و این روزها به جبر زمانه و به دلیل بیماری در بستر گرفتار شده و قادر به تأمین هزینه‌های درمان خود نیستند.

در تمام دوران و در اکثر کشورهای صاحب فرهنگ و تمدن هنر و هنرمند جایگاه ویژه‌ای در سطح اجتماع دارند. این قشر از جامعه به دلیل تأثیرگذاری در عرصه فرهنگ و هنر همواره قابل احترام بوده و سعی مدیران و تصمیم گیرندگان سیاسی و اجتماعی و فرهنگی کشورهای مختلف این بوده و هست که جایگاه و احترام هنرمندان در سطح جامعه افزایش پیدا کند.

هنرمندان نیز همچون سایر افراد جامعه به دلیل انسان بودن مبتلا به بیماری و گاه گرفتار شرایط دشوار در زندگی می‌شوند. در این مقاطع زمانی و به دلیل اینکه هنرمندان الگوی جامعه خود هستند حمایت و کمک از آن‌ها از سوی مدیران و مسئولان مربوطه انجام می‌شود.

تئاتر ایران همچون عرصه‌های دیگر هنری شاهد حضور و فعالیت هنرمندانی است که هر کدام جایگاه خاص خود را در عرصه‌های هنری و سطح اجتماع دارند. در بین هنرمندان برخی چهره‌ها به دلیل سابقه و تأثیرگذاری از ارج و مرتبه‌ای بالاتر نسبت به سایر هنرمندان برخوردارند.

متأسفانه در شرایط تئاتر ایران و نبود امنیت شغلی و تعریف تئاتر به عنوان یک حرفه هنرمندان فعال در این عرصه از ثبات مالی و شرایط مناسب مادی برخودار نیستند. در چنین وضعیتی اگر هنرمندی مبتلا به بیماری‌های خاص شود برای تأمین هزینه‌های درمان و بهبودی خود با مشکلات متعددی مواجه می‌شود.

طی سال‌های گذشته شاهد وقوع چنین اتفاقی بوده‌ایم که البته تعداد هنرمندانی که مبتلا به بیماری‌های خاص هستند در عرصه تئاتر به تعداد انگشتان یک دست نمی‌رسد. شاید این تعداد در عرصه‌های هنری دیگر نیز بیش از این نباشد. در تئاتر هنرمندانی مبتلا به بیماری‌های خاص هستند که از هنرمندان با سابقه‌اند.

وظایف و حمایت‌های معاونت هنری

معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان متولی تئاتر و هنرهای موسیقی و تجسمی حمایت از هنرمندان این عرصه‌ها را نیز در وظایف خود دارد. طی ماه‌های گذشته در شرایطی که برای برخی از هنرمندان مبتلا به بیماری‌های خاص ایجاد شد معاونت هنری تا حدی از این هنرمندان حمایت کرد.

البته در شرایطی که برای مجید بهرامی هنرمند جوان تئاتر ایجاد شد اقدامی شبیه گلریزان شکل گرفت تا هزینه‌های درمان و اعزام وی به خارج از کشور جهت انجام پیوند عضو تأمین شود. در همان زمان نیز این سؤال مطرح بود که نهادهای دولتی که هر کدام به نوعی توجه به عرصه‌های فرهنگ و هنر را در دستور کار خود دارند آیا توانایی حمایت از یک هنرمند و فعال عرصه فرهنگ و هنر را نداشتند؟

اما حمایت‌های معاونت هنری از هنرمندان مبتلا به بیماری‌های خاص به صورت مقطعی و گاه برای مخارج بیمارستان و عمل جراحی و یا به صورت مقطعی برای تأمین داروها انجام شده است. به عنوان مثال سعدی افشار که از هنرمندان برجسته تئاتر ایران است در زمان بستری بودن در بیمارستان و همچنین جراحی انجام شده از حمایت معاونت هنری برخودار شد اما در زمان بستری بودن در منزل و برای تأمین داروهای خود با مشکل مواجه شد.

وی برای بیماری خود نیازمند استفاده از آمپولی با بهای یک میلیون تومان به صورت ماهانه بود. وقتی خبر این وضعیت منتشر شد مؤسسه حمایت از هنرمندان پیشکسوت که تحت نظر معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی راه‌اندازی شده وارد عمل شد تا برای این هنرمند با سابقه و برجسته عرصه نمایش‌های ایرانی اقدام به گلریزان کند.

موسسه حمایتی که بودجه ندارد!

از نام این مؤسسه چنین برمی‌آید که باید دارای بودجه‌ای مشخص جهت حمایت از هنرمندان پیشکسوت باشد. اگر چنین است چرا باید برای حمایت از هنرمندان مبتلا به بیماری‌های خاص اقدام به گلریزان شود؟ آیا با توجه به جایگاه و منزلت هنرمندان به خصوص هنرمندان پیشکسوت چنین اقدامی شایسته است؟

اگر مؤسسه حمایت از هنرمندان پیشکسوت بودجه‌ای برای حمایت از هنرمندان مدنظر ندارد چرا تشکیل شده است؟ این مؤسسه در مکان دبیرخانه دائمی جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر که با هزینه 20 میلیون تومانی رهن به همراه اجاره بهای ماهانه در اختیار قرار گرفته بود مستقر شده است. نکته قابل توجه این است که این مؤسسه ماهانه مبلغی بالغ بر سه میلیون تومان بابت اجاره ماهانه مکان هزینه می‌کند.

آیا بهتر نبود چنین مؤسسه‌ای در همان مکان معاونت هنری و حتی در یک اتاق کوچک فعالیت می‌کرد و همین مبلغ اجاره و هزینه‌های جانبی دیگر را صرف حمایت از چند هنرمند مبتلا به بیماری‌های خاص می‌کرد؟ چنین اقدامی شایسته‌تر بود یا برگزاری گلریزان برای هنرمندی که باید از سوی مدیران و مسئولان متولی فرهنگ و هنر حمایت شود نه از سوی جامعه؟

جامعه هنری خود برای حمایت از هنرمندان اقداماتی را به صورت خودجوش انجام می‌دهد نظیر گروه‌های تئاتری که عواید فروش یک اجرا یا اجراهای خود را به حمایت از این هنرمندان اختصاص می‌دهند. در این بین مؤسسه حمایت از هنرمندان پیشکسوت هزینه تأمین داروهای سعدی افشار و تعداد انگشت شماری از هنرمندان دیگر را صرف اجاره مکانی موقت می‌کند تا در اکثر مواقع حمایتی معنوی از این هنرمندان داشته باشد!