بازماندن کودکان و نوجوانان از رفتن به مدرسه و ادامه تحصیل علت‌های گوناگونی دارد. سازمان علمی، فرهنگی و تربیتی ملل متحد (یونسکو) در تازه‌ترین گزارش خود از وضعیت آموزش در جهان، آشفتگی نظام آموزشی برخی کشورها، عدم وجود مدرسه و اجبار کودکان به کار به جای تحصیل را از علت‌های اصلی دور ماندن کودکان و نوجوانان از آموزش اعلام کرده است.

“اشپیگل آنلاین” بامداد سه‌شنبه (۲۴ اکتبر/ ۲ آبان) با استناد به گزارش جدید یونسکو نوشت ۲۶۴ میلیون کودک و نوجوان شش تا ۱۷ ساله خارج از چرخه آموزشی کشورهایشان قرار دارند.

۱۷ درصد از کودکانی که در سر تاسر جهان وارد مدرسه می‌شود دوره ابتدایی را به پایان نمی‌رسانند. این میزان در دوره متوسطه به ۵۵ درصد می‌رسد. کودکان و نوجوانان در کشورهای نیجر، بورکینافاسو، بروندی و سودان جنوبی از کمترین شانس برای ورود به مدرسه و ادامه‌ی تحصیل برخوردارند.

یونسکو با انتشار گزارش تازه خود از وضعیت آموزش در جهان، از کشورهای مختلف خواسته است که سرمایه‌گذاری در سیستم آموزشی خود را افزایش دهند. مطابق ارزیابی این سازمان میزان سرمایه‌گذاری در نظام آموزشی به طور میانگین کمتر از پنج درصد تولید ناخالص ملی کشورهاست.

سازمان علمی، فرهنگی و تربیتی ملل متحد برآورد می‌کند که برای فراهم کردن یک سیستم آموزشی با کیفیت و عادلانه در سرتاسر جهان به افزایش سالانه ۳۹ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز است. این کمبود سرمایه‌گذاری آشکار می‌کند که نظام آموزشی کشورهای گوناگون تا چه حد با شاخص‌های یونسکو فاصله دارند.

یکی از کاستی‌هایی که گزارش یونسکو آن را آشکارتر می‌کند نابرابری جنسیتی در میان کودکان برای بهره‌مندی از آموزش رایگان است. تنها در ۶۶ درصد از کشورها کودکان دختر و پسر از شانس برابر برای گذراندن دوره ابتدایی برخوردارند. این وضعیت در دوره متوسطه تنها در یک چهارم کل کشورهای جهان وجود دارد.

نابرابری جنسیتی در میان کادر آموزشی و حتی در کشور پیشرفته‌ای چون ژاپن نیز چشمگیر است. در حالی که ۳۹ درصد آموزگاران دوره ابتدایی در ژاپن زن هستند، تنها مدیریت شش درصد از واحدهای آموزشی بر عهده زنان قرار دارد.

در گزارش تازه یونسکو به معضلی آشنا و قدیمی نیز اشاره شده که نابرابری شانس کودکان خانواده‌های فقیر و مرفه در دسترسی به آموزش به ویژه برای ورود به دوره‌های آموزش عالی است. یونسکو می‌گوید این نابرابری در کشورهایی چون پاناما، مقدونیه و مغولستان “به مراتب بیشتر” است.

در لابلای نتایج جدیدترین بررسی‌های یونسکو نقاط روشن و امید‌بخشی نیز ملاحظه می‌شود: در فاصله سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۵ شمار بزرگ‌سالانی که قادر به خواندن و نوشتن نیستند چهار درصد کاهش یافته و این میزان در میان جوانان به ۲۷ درصد می‌رسد.

با این همه همچنان ۷۵۳ میلیون نفر در جهان بی‌سواد هستند که حدود یک دهم جمعیت دنیا را شامل می‌شوند. میزان بی‌سوادی در کشورهای مختلف به شکل چشمگیری تفاوت دارد و در کشورهای جنوب صحرای بزرگ آفریقا کمتر از ۶۰ درصد جمعیت قادر به خواندن و نوشتن هستند.

کارشناسان یونسکو در گزارش خود تاکید کرده‌اند که از سال ۲۰۰۴ حمله نظامی به مدرسه‌ها، به خصوص در جنوب و غرب آسیا و شمال آفریقا رو به افزایش گذاشته و در بسیاری از این مناطق وجود یک سیستم آموزشی با کیفیت، در عمل غیر قابل تصور است.

42237