صلح خبر – ترجمه از هدی بانکی: بیماری مولتیپل اسکلروزیس یا MS یک بیماری خود ایمنی است که مغز و نخاع و سیستم عصبی مرکزی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. زنان بیشتر از مردان دچار این بیماری می‌شوند. طبق اعلام انجمن ام اس، زنان تقریبا سه برابر بیشتر از مردان مستعد ابتلا به ام اس هستند. این بیماری می‌تواند علائمی خاص زنان داشته باشد اما زنان و مردان در بیشتر علائم ام اس با هم مشترک هستند.

علائمی از ام اس که در زنان و مردان مشترک است

به طور کلی ام اس در زنان و مردان یکجور است اما علائم در افراد بسته به موضع تحت تاثیر و شدت آسیب عصبی ناشی از التهاب می‌تواند گوناگون باشد. برخی از شایع‌ترین علائم ام اس شامل موارد زیر می‌شود:

علائم عضلانی

در بیماری ام اس، سلولهای ایمنی بدن به سیستم عصبی حمله‌ور می‌شوند و این اتفاق می‌تواند در مغز، نخاع و یا عصب‌های چشم روی بدهد. در نتیجه بیماران ام اس ممکن است با علائمی در عضلات خود مواجه شوند:

• اسپاسم‌های عضلانی
• کرختی و بی‌حسی
• مشکلات تعادلی و عدم هماهنگی
• مشکل داشتن در حرکت دادن دستها و پاها
• راه رفتن غیریکنواخت و بی‌ثبات
• ضعف یا رعشه در یک یا هر دو دست و پا

علائم چشمی

علائم چشمی می‌توانند هم در زنان و هم در مردان مبتلا به ام اس بروز کنند:

• از دست دادن بینایی، به طور کامل یا نسبی که اغلب در یک چشم روی می‌دهد
• درد هنگام حرکت دادن چشمها
• دو بینی
• تاری دید
• حرکات ناخواسته چشم
• احساس ناراحتی و مشکل بینایی عمومی در چشمها

تمام این علائم به دلیل آسیب‌‌های عصبی در بخشی از مغز که مسئول کنترل و هماهنگ سازی بینایی است روی می‌دهند.

تغییرات در مثانه و دفع

هم اختلال در عملکرد مثانه و هم علائمی در دفع می‌توانند مکررا در ام اس روی دهند. اختلالاتی در مسیرهای سیستم عصبی که مثانه و عضلات دخیل در دفع را کنترل می‌کنند، موجب این مشکلات می‌شوند:

• مشکل داشتن در شروع ادرار کردن
• نیاز مکرر به ادرار کردن
• عفونت‌های مثانه
• نشت ادرار یا مدفوع
• یبوست
• اسهال

بی‌حسی و درد

احساس کرختی، مورمور شدن و درد در بسیاری از بیماران ام اس مشاهده می‌شود. بیماران اغلب این علائم را در تمام بدن و یا در برخی از قسمتها تجربه می‌کنند. شاید متوجه شوید کرختی و بی‌حسی که حس می‌کنید شبیه سوزن سوزن شدن یا سوزش است. طبق تحقیقات انجام شده، بیش از نیمی از تمام بیماران ام اس، طی بیماری خود برخی از اشکال درد را تجربه می‌کنند. بعضی از دردها مستقیما به ام اس مربوطند اما سایر دردها ممکن است از عوارض تاثیری باشند که ام اس بر بدن می‌گذارد. مثلا عدم تعادلی که در راه رفتن مشکل ایجاد می‌کند ممکن است منجر به درد ناشی از فشار وارد بر مفاصل شود.

مشکل در تکلم و بلع

بیماران ام اس ممکن است در حرف زدن به مشکلاتی بربخورند که شامل موارد زیر می‌شود:

• بریده بریده حرف زدن
• از دست دادن کنترل تُن صدا
• کُند شدن سرعت حرف زدن
• تغییراتی در کیفیت کلام، مثلا صدای ناهنجار یا صدایی که همراه با تنگی نفس است

آسیب‌های ام اس می‌تواند در جویدن و بلعیدن غذا نیز مشکل ایجاد کند. این آسیب‌های عصبی می‌توانند توانایی بدن برای انتقال غذا به مری و معده را دچار اختلال کنند.

تاثیر ام اس بر مغز و اعصاب

ام اس می‌تواند تاثیرات گوناگونی بر مغز و اعصاب بگذارد:

• کاهش مدت تمرکز
• از دست دادن حافظه
• قضاوت نادرست
• مشکل در درک منطق یا حل مسئله
• افسردگی، چه ناشی از آسیب به نواحی مغز که درگیر کنترل هیجانی‌اند و چه ناشی از استرس خود ِ بیماری
• نوسانات خلقی
• احساس منگی و گیجی ، مشکل در تعادل و یا سرگیجه

مشکلات جنسی

علائم جنسی بیماری ام اس، هم زنان و هم مردان را تحت تاثیر قرار می‌دهد:

• کاهش میل جنسی
• کاهش حس در اندام تناسلی
• ارگاسم‌های ضعیف‌تر و کمتر

ضمنا ممکن است خانمها دچار کاهش لغزندگی واژن و یا درد حین رابطه شوند

علائمی از ام اس که مختص خانمهاست

علائمی از ام اس که فقط در خانمها مشاهده می‌شود به سطح هورمون‌های آنها مربوط است. برخی از محققان تصور می‌کنند داشتن سطح پایین‌تری از تستوسترون می‌تواند این میان نقش داشته باشد. اما عده‌ای دیگر بر این باورند که نوسانات در هورمون‌های زنانه ممکن است دلیل این تفاوت باشد. برای تعیین دقیق هر علت دقیقی برای این تفاوتها در علائم، به پژوهش‌های بیشتری نیاز است.

علائم اصلی که زنان دچار ام اس را بیشتر از مردان مبتلا به ام اس تحت تاثیر قرار می‌دهد شامل مشکلات قاعدگی، بارداری و یائسگی می‌شود.

مشکلات قاعدگی

تحقیقات نشان می‌دهد عده‌ای از خانمها طی دوران قاعدگی با تشدید علائم ام اس مواجه می‌شوند که علت آن می‌تواند افت استروژن طی این دوره باشد. علائمی که در افراد مورد آزمایش مشاهده شدند شامل ضعف، عدم تعادل، افسردگی و احساس خستگی بوده‌اند.

مشکلات مربوط به بارداری

یک خبر خوب برای خانمهای مبتلا به ام اس: پژوهش‌ها نشان داده‌اند ام اس هیچ تاثیری روی باروری ندارد. یعنی ام اس مانعی برای باردار شدن و زایمان و به دنیا آوردن کودکی سالم ایجاد نمی‌کند. حتی خبر خوشحال کننده‌تر اینکه برای بیشتر خانمها، علائم ام اس طی دوران بارداری، تخفیف پیدا می‌کند، مخصوصا طی سه ماهه‌ی دوم بارداری.

یائسگی

برخی مطالعات دریافته‌اند در بعضی از خانمهای دچار ام اس، علائم این بیماری بعد از یائسگی بدتر می‌شوند. این علائم نیز مانند آنچه در قاعدگی روی می‌دهد به دلیل افت استروژن بروز می‌کنند. پژوهش‌ها حاکی از آن هستند که درمان جایگزینی با هورمون (HRT) به تخفیف این علائم در زنان یائسه کمک می‌کند.

اما درمان جایگزینی با هورمون نیز موجب افزایش ریسک سرطان سینه، بیماری قلبی و سکته مغزی می‌شود. اگر تردید دارید که این شیوه درمانی کمکی به کنترل علائم ام اس‌تان می‌کند یا نه، با پزشک‌تان مشورت کنید.

کنترل علائم ام اس

هرچند زنها بیشتر از مردها مستعد ابتلا به ام اس‌اند اما بیشتر علائم این بیماری در هر دو جنس مشترک‌اند. اصلی‌ترین تفاوتها در علائم ام اس به هورمون‌ها ربط دارند. اما علائم ام اس شما هر چه که باشند، نکات و راهکارهایی برای کنترل آنها و داشتن احساسی بهتر وجود دارد که شامل تغذیه‌ی مناسب، ورزرش، اجتناب از سیگار و الکل و استفاده از درمانهای دارویی بلند مدت برای ام اس می‌شود.

منبع: healthline