برترین‌ها – ترجمه از حسین علی پناهی: اگر با فرهنگ ژاپن آشنایی داشته باشید بدون شک واژه «گیشا» (geisha) را شنیده اید. اما آیا می‌دانید معنای واقعی و دقیق این واژه چیست؟ در ادامه این مطلب شما را با ۱۲ واقعیت جالب در مورد «گیشا» آشنا می‌کنیم که به احتمال فراوان تاکنون از آن‌ها اطلاعی نداشته اید.

۱- گیشا با واژه‌های «گِیکو» و «گِیگی» معنای یکسانی دارد

تمامی این سه واژه یک بخش مشترک دارند، «گِی» (芸) به معنای سرگرمی یا هر چیزی که به مهارت، ایده و یا اشتیاق خاصی نیاز داشته باشد. «شا» (者) به معنای شخص یا چیز است. «کو» (子) نیز به معنای کودک و «گی» (妓) نیز به معنای زنی است که در مهمانی‌های ژاپنی با استفاده از آواز و ترانه‌های سنتی ژاپنی حاضران را سرگرم می‌نماید. تمامی این سه واژه به معنای زنانی هستند که با رقص، موسیقی سنتی ژاپنی و ترانه خواندن مهمانان حاضر در یک مهمانی را سرگرم می‌کنند.

۲- گیشا‌های مرد نیز وجود دارند

در دوران «ادو» در کیوتو و اوزاکا، گیشا به معنای «هوکان» (幇間) و گِیکو به معنای زن بود. هوکان شغلی بود که در آن فرد با نشان دادن استعداد‌های خود مهمانان را سرگرم کرده و به گیکو و مایکو (舞妓) کمک می‌کرد. اما در طول دوره «میجی» واژه گیشا به عنوان واژه‌ای مختص زنان به کار گرفته شد.

۳- کسانی که برای تبدیل شدن به گیشا آموزش می‌بینند نام‌های متعددی دارند

برخی از این زنان را «مایکو» می‌نامند. ماکو با توانمندی‌های خاص خود مانند رقص سنتی ژاپنی که «اواهایاشی» (祭囃子) نام دارد در مهمانی‌ها برنامه اجرا می‌کند و خود را برای تبدیل شدن به گیشا آماده می‌نماید. اوهایاشی نوعی از اجرای موسیقی و حرکات موزون در طول فستیوال‌های سنتی است که در سراسر ژاپن برگزار می‌شود.

۴- مدل مو، یک گیشا را از یک مایکو متمایز می‌سازد

مدل موی گیشا‌ها «شیماما ماگه» (島田髷) و مدل موی مایکو‌ها «موموویر» (桃割れ) است که به راحتی تشخیص داده می‌شود.

۵-کیمونو‌های گیشا و مایکو نیز با یکدیگر متفاوت هستند

گیشا‌ها یک لباس مخصوص ژاپنی به نام کیمونوی «تسومسوده» (詰袖) می‌پوشند. تسومسوده کیمونویی است که شکاف زیر بغل ندارد. مایکوها، اما کیمونو «هیکیزوری» (引きずり) می‌پوشند که شباهت زیادی به کیمونو رسمی «فوریسوده» دارد که زنان در روز «سیجین نو هی» (روز رسیدن به بلوغ) می‌پوشند و هر دو دارای آستین‌های بلند هستند. اما هیکیزوری حاشیه‌های بسیار بلندی دارد که روی زمین کشیده می‌شوند در حالی که فوریسوده طول معمولی دارد.

۶- هم گیشا‌ها و هم مایکو‌ها آرایش اوشیروی می‌کنند

اوشیروی (白粉) یک پودر سفید است که گیشا‌ها و مایکو‌ها برای پوشاندن صورت هایشان و پشت و گردن خود استفاده می‌کنند. در دوران قدیم، این پودر حاوی مقادیری سرب بود که باعث بیمار‌های بسیار جدی در این زنان می‌شد. این پودر با خط چشم مشکی، سایه‌ای از قرمز در انتهای مژه‌ها و لب‌های قرمز کامل می‌شد. معمولاً وقتی که یک گیکو پیر می‌شود دیگر از اعمال این نوع آرایش روی صورت خود دست بر می‌دارد.

۷- در گذشته گیشا‌ها دندان‌های سیاهی داشتند

سنت سیاه کردن دندان‌ها در میان گیشا‌ها را «اوهاگورو» (お歯黒) می‌نامیدند. این سنت تنها متعلق به گیشا‌ها نبود و بیشتر زنان ژاپنی این کار را می‌کردند. معنای این سنت در طول زمان تغییر کرد، اما هدف اصلی آن زیبایی بوده است. امروزه، مایکو‌ها تنها زمانی که به مرحله «ساکو» برسند یا زمانی که آموزش مایکو را به پایان برسانند دندان‌های خود را سیاه می‌کنند.

۸- برای پیدا کردن گیشا باید به مکانی به نام اوکیا بروید

اوکیا (置屋) جایی است که گیشا‌ها در آنجا هستند. مهمانان می‌توانند از طریق اوکیا یک گیشا را انتخاب کنند. نمی‌توانید یک گیشا را به صورت حضوری و بعد از دیدن چهره اش انتخاب کنید. برای دیدن گیشا‌ها باید کسی را بشناسید که ارتباطاتی با اوکیا دارد.

۹- داشتن گیشا در مهمانی‌ها نیاز به ارتباطات خوب دارد

برای این که یک گیشا را به مهمانی خود فرا بخوانید، باید مکان برگزاری مهمانی خود که «ریوتِی» (料亭) نام دارد را در جریان قرار دهید. ریوتی یک رستوران بسیار مجلل ژاپنی است که دارای اتاق‌های خصوصی بسیار بزرگ است. سپس خود ریوتی تعداد گیشا‌ها را با توجه به بودجه و خواست‌های مهمانان تعیین خواهد کرد. اگر چهره سرشناس و آشنایی باشید می‌توانید به طور مستقیم با گیشا‌ها تماس بگیرید. نمی‌توانید همیشه یک گیشا را به هر ریوتی فرا بخوانید و قوانین در این زمینه بسیار سختگیرانه است.

۱۰- دستمزد گیشه‌ها مراتب و مقادیر متفاوتی دارد

گیشا‌ها القابی مانند «اوهانادای» (お花代)، «گیوکودای» (玉代) یا «سنکودای» (دارند). «دای» (代) به معنای قیمت و اوهانا به معنای «گُل» است. گیوکو به معنای فضا یا یک جواهر است. سنکو نیز خوشبو معنی می‌دهد. نامیدن اشیاء یا چیز‌ها به شکلی غیرمستقیم با استفاده از کلمات دیگر یک نوع زیبایی در زبان ژاپنی است و در فرهنگ‌های دیگر نیز رواج دارد.

۱۱- گیشا‌ها حامیانی به نام دانا دارند

دانا (旦那) یک مرد ثروتمند و قدرتمند است که تمامی هزینه‌های یک گیشا را می‌پردازد. تبدیل شدن به گیشا به زمان و پول بسیار زیادی نیاز دارد. دانا هزینه‌های زندگی و مراقبت از گیشا در طول تمام عمرش را بر عهده می‌گیرد. از این رو دانا بودن به معنای جایگاه بالای اجتماعی و اقتصادی بود. این لقب نشان می‌داد آن‌ها از چنان قدرت مالی برخوردارند که می‌توانند حمایت از یک گیشا را بر عهده بگیرند. رابطه بین این دو ضرورتاً رابطه‌ای جنسی نبود.

۱۲- گیشا‌ها روسپی نیستند

بسیاری از مردم عبارت گیشا را با اویران اشتباه می‌گیرند که دومی روسپی بوده، اما تنها به مشتریان خاص سرویس می‌دهند. اگر چه برخی از گیشا‌ها وارد روابط جنسی نیز می‌شوند، اما در اصل آن‌ها اجرا کننده برنامه‌های سرگرم کننده هستند و نه روسپی.

منبع: tsunagujapan