برترین‌ها: سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر به کار خود پایان داد. یکی از پرحاشیه‌ترین دوره‌های آن که حتی مراسم اختتامیه‌اش هم آرام نبود. جوایز در بعضی بخش‌ها عادلانه تقسیم شد و البته که در اهدای بعضی از سیمرغ‌ها هم لنگ می‌زد. درحالیکه چند ساعت قبل از مراسم اختتامیه خبر‌هایی به‌گوش رسید مبنی بر اینکه هیئت داوران جلسه‌ای فوری با حضور چند ناظر گذاشته‌اند و خبر از جابه‌جایی سیمرغ‌ها در میان بود، اما به‌نظر می‌رسد داوران جوایز را همانطور که مدنظرشان بود، اهدا کردند. نگاهی انداخته‌ایم به حواشی مراسم اختتامیه فجر ۳۸.

داستان ملکان و «روز صفر»

در اقدامی عجیب، عوامل «روز صفر» ساخته سعید ملکان با بازی ساعد سهیلی و امیر جدیدی در مراسم اختتامیه حاضر نشدند تا صندلی‌های خالی همه‌آن‌ها در کنار هم، سوژه عکاسان خبری شود. هرچند آقای شهیدی‌فر هر چند دقیقه یکبار اشاره می‌کرد که عوامل در راه هستند، اما از آن‌ها خبری نشد و حتی صدای داوران هم درآمد. بعد از مراسم عوامل فیلم یک بیانیه مبهم و گیج‌کننده منتشر کردند.

حتی معلوم نیست به چه‌چیزی اعتراض دارند! این بیانیه که تنها یک فرافکنی است، در شبکه‌های مجازی هم با واکنش‌های منفی زیادی روبه‌رو شده. فیلمی که در طول جشنواره کلی تحویل گرفته شد و در نشست مطبوعاتی‌اش هم حسابی مورد لطف ویژه مسعود فراستی قرار گرفت که بیشتر جنبه تبلیغاتی داشت. آقای ملکان موفق می‌شود سیمرغ «از آب گل آلود ماهی گرفتن) را در کنار سیمرغ‌های دیگرش (چه آن‌هایی که آمده از روی سن گرفته و کلی تشکر کرده چه آن‌ها که بهشان دهن‌کجی کرده) بگذارد.

بهترین مرد/بهترین زن

رقابت در بخش بهترین هنرپیشه ها نقش زن و مرد امسال یک تفاوت عمده داشت. در بخش مردان حداقل سه کاندیدا بودند که سیمرغ، بدون تردیدی می‌توانست بهشان تعلق بگیرد: فرامرز قریبیان برای «خروج»، پیمان معادی برای «درخت گردو» و روح‌الله زمانی برای «خورشید». بی‌اغراق این سخت‌ترین انتخاب برای هیئت داوران بود. البته که هرکدام را برنده اعلام می‌کردند، سربلند از این انخاب بیرون می‌آمدند، اما دادن سیمرغ به پیمان معادی، با توجه به حواشی که حول تحریم او وجود داشت و نبودنش در مراسم به‌واسطه درگیر بودن در پروژه‌ای در آمریکا، شجاعانه‌ترین انتخاب هیئت داوران بود.

در بخش نقش اول زن داستان برعکس بود و به‌سختی می‌توانست هیچ‌کدام از این نقش‌آفرینی‌ها را شایسته سیمرغ دانست و البته در بین آن‌ها هم ناامیدکننده‌ترین کاندید نازنین احمدی، برنده نهایی شد.

بایکوت حاتمی‌کیا

فیلم ابراهیم حاتمی‌کیا «خروج» و خود این کارگردان پرحاشیه، در اختتامیه کاملا بایکوت شد. همانطور که در ایام جشنواره تبلیغات منفی عجیب و غریبی علیه آن به‌راه افتاد. دلیلش هم البته مشخص است: «خروج» ضد دولتی‌ترین فیلم سال‌های اخیر سینمای ایران است و موضع شدید‌الحنی علیه شخص رئیس جمهور می‌گیرد و دولت همه سعی‌اش را کرد تا توجه‌ها از روی فیلم سلب شود و همه روی خود حاتمی‌کیا فوکوس کنند و او را بابت حرف‌هایش در اختتامیه دوره قبل بکوبند.

«خروج» هرچند فیلم پرایرادی است و از آثار شاخص حاتمی‌کیا در کارگردانی به‌شمار نمی‌آید، هرچند مشکل جدی فیلمنامه دارد، اما اصلا فیلم کوچکی نیست که بتوان راحت از کنارش رد شد. «خروج» از حق مطالبه‌گری مردمی و به‌رسمیت شناختن حق اعتراض شهروندان می‌گوید. این فیلمی است که مردم آن‌را دوست خواهند داشت و خصوصا با کوتاه‌تر شدن بخش میانی‌اش در جاده، با قهرمانش همذات‌پنداری کرده و همراه خواهند شد. (همانطور که در نظرسنجی دو رسانه سینمایی پربازدید سینما نیوز و سینما دیلی و در میان ۴۴ هزار شرکت‌کننذه، در پنج فیلم برتر آرا مردمی قرار دارند.) امیدواریم این بلا‌ها را در اکران عمومی سرش پیاده نکنند، بازی جشنواره را که دولت از حاج ابراهیم برد!

قیچی روی پخش زنده

یکی از تاسف‌آمیزترین اتفاقات مراسم اختتامیه فجر۳۸، سانسور‌های پی در پی برنامه در پخش تلویزیونی بود که هرجا انتقاد شد و یا اتفاقی افتاد قیچی را برداشتند و بریدند و ناگهان وسط صحبت‌ها کات زدند به در و دیوار و گوشه‌های دیگر جشنواره! جالب است که حرف را وقتی می‌شنوید همچین موردی هم ندارند. این پنهان‌کاری‌های صدا و سیما به‌عنوان رسانه ملی و تلاش برای حذف حتی نام یکسری وقایع بسیار تاثیرگذار اجتماعی و سیاسی بسیار ناامیدکننده به‌نظر می‌رسد.

حرف‌های جنجالی

از جمله این حرف‌های جنجالی را محمد حسین مهدویان، امیر آقایی، فرشته طائرپور و سعید ملکان زدند که حداقل سه مورد آن‌ها سانسور شد.

محدحسین مهدویان بعد از دریافت جایزه بهترین کارگردانی گفت که فیلمش درباره پدران است و آن‌را به همه پدران داغدار حوادث اخیر تقدیم کرد و به همه نام‌های حوادث آبان‌ماه، تراژدی هواپیمای اوکراینی، جان‌باختگاه مراسم تشییع سردار و سیل‌زدگان اشاره کرد.

امیر آقایی هم به انتقاد از حرف‌های مجری خانم شبکه افق اشاره کرد که می‌گفت «هرکس با اینجا مشکل دارد، جمع کند از ایران برود.» که سانسور شد. او گفت که رفتن را برای کسی به‌کار می‌برند که آمده باشد. ما این‌جا بوده‌ایم، ریشه در این خاک داریم.

فرشته طائر پور در اوایل مراسم به تحریم‌ها اشاره کرد و گفت حضور داوران در این جشنواره به معنای بی‌تفاوتی نیست که آن‌ها برای حمایت از فیلمسازان جوان و نسل جدید این‌جا هستند و با دلی پر درد، لبخند می‌زنند. بخشی از این صحبت‌ها هم با ممیزی مواجه شد.

سعید راد هم پیش از اهدای جایزه بهترین ستاره مرد، از نیامدن سعید ملکان و دیگر عوامل «روز صفر»‌به‌تندی انتقاد کرد.