امروز: جمعه, ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ / قبل از ظهر / | برابر با: الجمعة 20 رمضان 1445 | 2024-03-29
کد خبر: 38677 |
تاریخ انتشار : 05 آذر 1394 - 20:29 | ارسال توسط :
ارسال به دوستان
پ

تاثیر روابط تهران-مسکو بر آینده منطقه و به خصوص ارتباط بین ساقط کردن جنگنده روسی توسط ترکیه با سفر پوتین به تهران توسط کارشناسان در برنامه دیشب گفتگوی ویژه خبری بررسی شد. آفتاب : ابراهیم رحیم پور، معاون آسیا و اقیانوسیه وزارت خارجه به صورت حضوری در استودیو گفتگوی ویژه خبری حضور داشت و کرمی، […]

تاثیر روابط تهران-مسکو بر آینده منطقه و به خصوص ارتباط بین ساقط کردن جنگنده روسی توسط ترکیه با سفر پوتین به تهران توسط کارشناسان در برنامه دیشب گفتگوی ویژه خبری بررسی شد.

آفتاب :

ابراهیم رحیم پور، معاون آسیا و اقیانوسیه وزارت خارجه به صورت حضوری در استودیو گفتگوی ویژه خبری حضور داشت و کرمی، استاد دانشگاه و تحلیلگر مسایل روسیه به همراه باقری، سفیر سابق ایران در ترکیه و سردار جزایری سخنگوی ارشد نیروهای مسلح به صورت تلفنی در این گفتگو حاضر بودند که در ادامه مشروح آن را می خوانید:

حضور ولادیمیر پوتین در تهران خاص بود و از سفر یک رئیس جمهور به تهران، فراتر رفت. ناگفته هایی از این سفر وجود دارد؟

رحیم پور: آقای پوتین آخرین بار ۱۰ سال پیش در جلسه سران کشورهای خزر به ایران سفر کرد. برای حضور در اجلاس سران کشورهای گازی، آقای روحانی برای آخرین بار در مسکو در اجلاس اوفا، شخصا از ایشان دعوت به حضور در تهران کردند. لذا این سفر ناگهانی نبود. بلکه در برنامه دو کشور بود که انجام شود. مهمترین مهمان ما در این اجلاس آقای پوتین بود. در دو جلسه اخیر سران صادر کننده در جهان که یکی در قطر و یکی در روسیه بود، فقط ۳ رئیس کشور شرکت کرده بودند. در جلسه تهران ۹ رئیس کشور حضور داشتند. روسها پیش از این جلسه چندین بار از ما سئوال کردند چه کسانی شرکت می کند؟ تردید داشتند تعداد حضار زیاد نباشد ولی دیدند ۳ برابر جلسات قبلی حضور داشتند. باید به محتوای اصلی سفر پرداخت.

ایشان یک دیدار ۲ ساعته با رهبر معظم انقلاب داشت و مستقیم بدون تشریفات به این دیدار رفت. نکاتی هست که ما نشنیده باشیم؟

رحیم پور: آقای پوتین به عنوان متحد طبیعی ما در منطقه، به خصوص در دوران تحریم، این سفر خاص را داشتند. برای شرکت در جلسه سران گازی بود. قبلا توافق کرده بودیم سفر دوجانبه ای بین کشورها باشد. لذا چربش سفر دوجانبه ایشان به کشور ما و دیدارهایی که داشتندبیشتر از جلسه گازی بود. علت آن هم وضعیت منطقه به خصوص سوریه است. مشورت ها و تبادل نظرهای چند ماهه اخیر ما با روسها، یک وضعیت راهبردی ایجاد کرده. لذا پوتین بعد از جلسه ای که در ترکیه برای سران کشورهای ۲۰ رفته بود و ملاقاتهایی که با اوباما و اردوغان کرده بود، طبیعی است به تهران بیاید تا آخرین نظرات ما را بگیرد. طبیعی بود خدمت مقام معظم رهبری برسند و حرف نهایی را از ایشان بشنوند و با جناب آقای روحانی نیز هشتمین ملاقات را در طول ۲ سال ریاست ایشان داشت. با حادثه ای که اتفاق افتاد، نشان داد سفر به ایران چقدر مهم بوده است تا نظرات مقامات عالیه کشور را داشته باشند.

وقتی پوتین به تهران آمد، کارشناسان احساس می کنند روابط تهران-مسکو وارد فاز جدیدی شده. وزارت خارجه برنامه مدونی برای این فصل جدید دارد؟

رحیم پور: بله، حتما اینطور است. ما برنامه مذاکرات راهبردی خود با روسیه را به صحنه عملیاتی آورده ایم. درباره سوریه همه می دانند که متحد طبیعی ما روسیه است و ورود نظامی روسها به صحنه سوریه معادلات را کاملا به هم ریخت. اگر راهبرد را می خواهیم مثال بزنیم این است. ما در حال تحویل s300 هستیم. دو راکتور هسته ای را قرارداد بستیم که در حال انجام است. با گرفتن اعتبار از روسها مسایل اقتصادی ما وارد مرحله عملیاتی می شود. ابعاد مختلف روابط ما با روسها حتی اقتصادی، وارد فاز عملیاتی می شود.

به فاصله یک روز از سفر پوتین به تهران، جنگنده روسی توسط ترکیه سرنگون شد. تحلیل شما از رابطه این دو اتفاق چیست؟ 

رحیم پور: صحنه ای که در منطقه وجود دارد و اتفاقاتی که بعد از ورود روسها به سوریه اتفاق افتاد، در چند جا، عملیات تروریستها نیز شدت گرفت. در سقوط هواپیمای روسی ۲۰۰ نفر کشته شد. در پاریس ۱۲۹ نفر ترور شدند. اتفاقات و حوادث دیگری در آفریقا و جاهای دیگر دنیا انجام شد. شواهد نشان می دهد سقوط هواپیمای روسی اتفاقی نبوده. نقض حریم هوایی مرتبا انجام می شود ولی منجر به سقوط هواپیما نمی شود. این اتفاقی نیست.

 جهانگیر کرمی مدیر گروه مطالعات روسیه در دانشگاه با تلفن وارد بحث شد.

دو حادثه سفر آقای پوتین و سرنگونی هواپیمای ترکیه ارتباط معنی دار دارد؟

کرمی: اقدام دولت ترکیه نشان دهنده نگرانی جدی آنها در تحکیم روابط امنیتی ایران و روسیه به خصوص در منطقه باشد. تلاش برای بر هم زدن روند مذاکرات در وین نیز قلمداد می شود که قرار است آینده سوریه را تسهیم کند. این سندی بر رفتار خلاف قواعد در رفتار بین دولتهاست و این معنی داری را می توان دید.

شما واکنشهای کشور روسیه را چه پیش بینی می کنید؟

کرمی: واکنش روسیه در مرحله اول، تحکیم مواضعش در سوریه و استقرار نیروهای نظامی بیشتر و جدی تر است. گام دوم اقدامات شدیدترین علیه تروریستها در سوریه و به ویژه مناطق نزدیک مرز ترکیه و تردد و تامین آنها و فروش نفت سوریه به ترکیه است. در گام سوم نیز روسیه در صدد است مقابله به مثلی داشته باشد و ممکن است یکی از هواپیماهای ترکیه را نزدیک پایگاه روسیه در مدیترانه نشانه گیری کند. افکار عمومی روسیه و پرستیژ بین المللی این کشور اجازه نمی دهد روسها به سادگی از کنار موضوع بگذرند.

 باید منتظر مقابله به مثل از طرف روسها باشیم؟

رحیم پور: در ژوئن ۲۰۱۲ یک هواپیمای ترکیه نقض هوایی سوریه را کرد. سوریه نیز این هواپیما را ساقط کرد. نخست وزیر وقت آقای اردوغان گفت نقض هوایی که نباید منجر به برخورد نظامی شود و در سالهای بعد هم تلافی کردند. این تکرار شده است. متعاقب آن یک جنگنده را زدند. اعتراض ترکیه این بود نقض هوایی دلیل ساقط کردن جنگنده نیست. بین ترکیه و یونان نیز نقض هوایی مکرر انجام شده. معمولا اخطارهای مکرر می دهند و پرونده را به شورای امنیت می کشانند. اتفاقی که افتاده باعث تاسف و تاثر ماست. ولی روندی که روسیه به سوریه دارد، باعث جلوگیری از تقویت روسها می شود. در واقعه پاریس هم اولاند با روسها برای مقابله با تروریسم، به سمت یکپارچگی رفتند. ما خوشحالیم روسها تصمیم عجولانه ای نگرفتند.

شما از جزئیات تلفن آقای لاورف و ظریف خبر دارید؟

رحیم پور: بله، دیشب در یک مراسم که بودیم این تماس تلفنی انجام شد. آقای لاورف که در سوچی و در ملاقات آقای پوتین با امیر اردن بودند. آنها در هواپیما بودند که ما درخواست دادیم. منتظر تلفن ما بودند. وقتی رسیدند، آنها تلفن زدند و با آقای ظریف گفتگو کردند. درباره حادثه ترکیه بود و روسها فکر می کردند چطور با این مسئله برخورد کنند. با آقای ظریف مشورتهایی کردند و هر دو طرف به این نتیجه رسیدند مذاکراتشان ادامه یابد. در این باره هر دو طرف، موضع مشابهی دارند.

شما با ترکیه نیز صحبت کردید؟

رحیم پور: خیر، ما با ترکیه این تماس را نداشتیم.

محمدرضا باقری سفیر سابق ایران در ترکیه روی خط برنامه آمد.

فکر می کنید واکنشها در حد دعوای دیپلماتیک باقی نمی ماند و واکنش عملی به دنبال دارد؟

باقری: هم با روسیه هم با ترکیه ما روابط تاریخی و عمیقی داشته و داریم. موضع ما باید نصیحت گرانه باشد. معتقدم وضعیت منطقه خوب نیست و تشنج به اندازه کافی هست. خلق یک تشنج جدید به مصلح خبرت هیچ کشوری نیست. ترکها می گویند هواپیما را نشناخته اند. چند بار تذکر داده اند بعد هم زدند. روسها می گویند ما در فضای ترکیه نبودیم. تشخیص این کار که سخت نیست. می توان به آسانی تشخیص داد هواپیما در فضای سوریه یا ترکیه هدف قرار گرفته. قطعا این برخورد تصادفی نبوده. غربیها دنبال متشنج کردن منطقه هستند. این کار خوبی نبود و اگر تشخیص دادند مقصر کیست باید جبران کند. دو کشور، همسایه ما هستند. باید سعی کنیم از تشنج جدید در منطقه جلوگیری کنیم.

این اقدام ترکیه را چطور ارزیابی می کنید؟ واکنشهای بعدی ترکیه در صورت اقدامات روسیه چیست؟

باقری: اردوغان باید تجدیدنظری در گفتار و رفتارش داشته باشد. ایشان تفاوت کرده و در موضع گیری های اعضای ناتو، هل دادن اردوغان را می بینیم. یک زمانی هم هواپیمای اینها افتاده بود. ترکیه و روسیه روابط اقتصادی عمیقی دارند. فکر نمی کنم عقلای دو کشور مایل هستند روابطشان به هم بخورد. این اشتباه بزرگ را باید با عذرخواهی و جبران مافات و جلوگیری از تشنج جبران کنند.

واکنش کشورهای منطقه را به این رویداد چه طور ارزیابی می کنید؟

رحیم پور: این حادثه از لحاظ افکار عمومی منطقه غیرمترقبه بوده است. با هیچ فرمولی این حرکت عاقلانه نیست. در شرایط بحران در عراق و سوریه، تبدیل این به یک بحران بین ناتو و ورشو و تلاشهایی که آمریکا می کند و دنبال تنش های بیشتر است، می شود. مشکلات روسها در اوکراین، دارد در ترکیه وارد فاز جدیدی می شود. این تنش به نفع روسیه، منطقه، اروپا، ترکیه و حتی ناتو نیست. این مسیر را همه متوجهند. البته بازنده های مبارزه با داعش و افراط خوشحالند. آنها می خواهند مشکلات منطقه را جهانی کنند. موضعگیری کشورها، ابراز تاسف و خویشتن داری هستند.

این حادثه ممکن است به بحران بینجامد؟

رحیم پور: بله، البته روسها خویشتن داری کردند. ابرقدرتی هستند که تحمل این اقدامات را ندارند. حتی کشورهای همسان و هم قدرت هم تحملی اینطوری نمی کنند.

سردار مسعود جزایری سخنگوی ارشد نیروهای مسلح به صورت تلفنی وارد گفتگو شد.

شما به عنوان کارشناس مسایل نظامی این اقدام ترکیه را چطور ارزیابی می کنید؟

جزایری: ریشه اقدام اخیر ترکیه، در ناکامی های آمریکا و همپیمانانش در سوریه است. قریب ۵ سال است آمریکا و ارتجاع عرب تلاش می کنند علیه حکومت قانونی اسد و مردم سوریه، زیربناهای این کشور را مورد تاخت و تاز بی سابقه قرار دهند. جمهوری اسلامی و حزب الله در کنار مردم سوریه به نقش اساسی در مقاومت در برابر سفر طویل دشمنان این کشور پیوستند. اخیرا روسیه مبتنی بر هوشمندی و برنامه ریزی قبلی وارد سوریه شده و در حال ایفای نقش است. تحرکات نظامی اخیر روسها علیه تروریستها و داعش باعث عصبانیت ترکیه، عربستان و آمریکایی ها شده است. این عکس العملی است علیه اقدامات روسیه در سوریه.

فکر می کنید واکنش روسیه چه خواهد بود؟ اگر مقابله به مثل نظامی شود، ناتو به حمایت از ترکیه وارد می شود؟

جزایری: وضعیت ناتو و آمریکایی ها طوری نیست که بتوانند دخالت آشکار باشند. آمریکا در مباحث نظامی دارای مشکل است. این موضوع خیلی جای نگرانی ندارد. روسیه سعی خواهد کرد چندان دچار حاشیه ها نشود. کارهای بزرگتری است که باید در سوریه انجام شود. ترکیه نیز دچار خطای بزرگ شده و اگر این خطا را جبران نکند دچار آسیبهای جدی تر در آینده می شود. یکی از کارشناسان نیز بیان کرد که این دام آمریکا برای ترکیه است. امیدواریم مردم ترکیه کمک کنند دولت این کشور از این معرکه خود را بیرون بکشد.

این اقدام باعث تشدید اقدامات روسیه در سوریه می شود؟

جزایری: ورود روسیه به منطقه و مبارزه با داعش، یک اقدام احساسی و ناگهانی نیست. مبتنی بر برنامه و استراتژی است. قطعا روسیه وارد این حواشی نمی شود و ماموریت بزرگتری دارد که امیدواریم به سرانجام مطلوب برسد.

برجام در شرف اجرایی شدن است و این موضوع به روایط بین ما و مسکو اثر می گذارد؟

رحیم پور: خیر، تاثیری ندارد. برجام باعث برداشته شدن موانع بین کشورهای ما و دنیا می شود. روابط ما با دنیا منوط به چیزی نیست. اتفاقا با روسها تاکنون روابط اقتصادی خوبی نداشتیم. حجم روابط ما پایین بوده. در این دوره با روسها روابط اقتصادی ما بهتر می شود. از جهتی نیز روسها دچار تحریم هستند و ما مصمم هستیم به آنها کمک کنیم و ارتباط با بازار بایکوت شده آنها را شروع کردیم و بخش خصوصی ما وارد شده است. ما با روسها ۳ میلیارد دلار ولی با چین ها ۵۳ میلیارد دلار رابطه اقتصادی داشتیم. برجام، روابط اقتصاد ما با روسیه را تسهیل می کند.

در این باره، سند مشترکی نیز بین ایران و روسیه در دست تهیه است؟

رحیم پور: مشخصا روسها دو اعتبار و سرمایه گذاری ۲ و ۵ میلیاردی را به ما پیشنهاد کردند. ما پروژه های مهمی از جمله دو نیروگاه هسته ای را با آنها قرارداد کرده ایم. صادرات مواد غذایی، آبزیان و میوه و سبزیجات با روسیه شروع شده است. با برداشته شدن تحریمها، مطمئنیم به حجم صادرات ۱۰ میلیارد دلاری را تجربه می کنیم.

منبع: خبرآنلاین

This entry passed through the Full-Text RSS service – if this is your content and you’re reading it on someone else’s site, please read the FAQ at fivefilters.org/content-only/faq.php#publishers.

آفتاب

منبع خبر ( ) است و صلح خبر | پایگاه اخبار صلح ایران در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. چنانچه محتوا را شایسته تذکر میدانید، خواهشمند است کد خبر را به شماره 300078  پیامک بفرمایید.
    برچسب ها:
لینک کوتاه خبر:
×
  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسطصلح خبر | پایگاه اخبار صلح ایران در وب سایت منتشر خواهد شد
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد
  • لطفا از تایپ فینگلیش بپرهیزید. در غیر اینصورت دیدگاه شما منتشر نخواهد شد.
  • ارسال دیدگاه برای این مطلب مقدور نمی باشد!