گروه بین الملل؛

به گزار ایسنا، عبدالله گل، رییس جمهوری سابق ترکیه در مصاحبه‌ای با روزنامه حریت در پاسخ به سوالی درباره کودتای نافرجام 15 ژوئیه سال جاری میلادی گفت: بیش از یک ماه از کودتایی می‌گذرد که در آن 240 تن که اکثرا غیرنظامی بودند، کشته شدند و بیش از 2000 تن نیز زخمی شدند. مردم ترکیه سریعا به خیابان‌ها آمدند و این کودتا را خنثی کردند. با وجود تنش‌های سیاسی شدید در کشور ما شاهد اتحاد برای دموکراسی هستیم. راهپیمایی میلیونی مردم در هفتم اوت سال جاری میلادی که من نیز در آن حضور داشتم نه تنها در بسیاری از شهرها و استان‌های کشور برگزار شد بلکه نقطه عطفی برای دموکراسی در کشور بود.

وی در پاسخ به سوالی درباره اینکه آیا زمانیکه رییس جمهور بوده خطر کودتا در کشور را حس کرده یا خیر، گفت: در دوران ریاست جمهوری من هر وقت از من چنین سوالی می‌شد می‌گفتم اصلا ممکن نیست. من هرگز چنین فکری نمی‌کردم که گروهی از پرسنل نظامی بدون فرماندهی و کنترل جرات کنند دست به چنین کودتایی در ترکیه بزنند. احتمالش را هم نمی‌دادم. البته کودتای 15 ژوئیه سال جاری میلادی برخی از معادلات مرا بهم ریخت. اما خنثی شدن سریع آن به من این اطمینان را داد که مردم ما بسیار داناتر و فهمیده‌تر از آن هستند و می‌دانند که باید از دموکراسی در کشور دفاع کنند. خنثی شدن این کودتا به من نشان داد که وضعیت دموکراسی نهادهای ما بسیار پخته تر و بالغ تر از آن چیزی است که فکرش را می‌کردم. پارلمان، احزاب سیاسی و جامعه رسانه‌ای و مدنی ما همگی قهرمانانه در مقابل این کودتا ایستادند.

عبدالله گل در پاسخ به سوالی درباره دلیل این اطمینان از روند دموکراسی در کشور گفت: دلیل اصلی اطمینان و اعتماد من حالت انعطاف پذیری دموکراسی در ترکیه است. میراث دموکراتیک ما بیش از یک قرن قدمت دارد. این میراث با موفقیت‌های ما در زمینه اصلاحات سیاسی و اقتصادی از 2002 رشد داشته است و در جریان روند مذاکرات الحاق به اتحادیه اروپا نیز هدف ما ارتقای دموکراسی بوده است. افرادی که مسئول کودتای اخیر در ترکیه بودند، نتوانستند زوال آن را ببینند.

رییس جمهوری سابق ترکیه درباره چگونگی تحلیل خودش از کودتا و انگیزه کودتاچیان گفت: شواهد و مدارک کاملا مشخص می‌کند که جنبش فتح‌الله گولن، روحانی در تبعید و مخالفت دولت ترکیه در این کودتا دست داشته است. این گروه محصول مشترک خلا قدرت و آسیب‌های پس از جنگ سرد است. اگرچه چندین دهه از تبدیل شدن آن به یک جنبش مدنی جلوگیری به عمل آمد اما حالا سازمانی سیاسی است که از خون مردم بیگناه تغذیه می‌کند. این سازمان مخوف جو آرام و آزاد در ترکیه را برهم زده و از نهادهای دموکراتیک کشور سواستفاده کرده و هزاران جوان بیگناه را اغوا کرده و از آنها به نفع خودش بهره می‌برد. آنها تحت نام دستیابی به اهداف نهایی و مقصود اصلی، کارهای خلاف و نامشروع خود را انجام می‌دهند. درسی که می‌توان از این کودتای نافرجام گرفت اهمیت شفاف سازی برای دموکراسی در کشور است. معانی قدیمی  و سنتی دموکراسی را باید کامل کرد و شفاف سازی را در آن گنجاند. مولفه‌های اصلی و اعتبارهای دموکراتیک برای آنهایی که خودشان هیچ رفتار شفافی ندارند،‌ باید مورد بررسی قرار گیرد. به عبارت دیگر، این یک وظیفه اصلی برای نیروهای دموکراتیک در سراسر جهان است که از اعتبار و همبستگی خود در مقابل چنین تهاجماتی علیه دموکراسی دفاع کنند. نیروهای دموکراتیک نباید اجازه دهند که خلاهای ناشی از عدم وجود دموکراسی با بهانه‌هایی پر شود و ساختارها و نهادهای غیرشفاف و غیرمشروع آنها را مورد سواستفاده قرار دهند و افراط گرایان قومی – مذهبی یا بیگانه هراس‌ها و تروریست‌ها و مجرمانی چون توطئه‌چینان در ترکیه از این خلاها استفاده کنند.

گل در ادامه مصاحبه خود گفت: درس دیگری که می‌توان از کودتای 15 ژوئیه سال جاری میلادی در ترکیه گرفت این است که جنبش‌های سیاسی کرد در ترکیه باید از یوغ حزب پ.ک.ک خلاص شوند و خودشان را به نیروهای کاملا شفاف و دموکراتیک بدل کنند. درباره روابط میان ترکیه و اتحادیه اروپا نیز باید بگویم که این تلاش برای کودتا در ترکیه نشانه دیگری از این مساله است که دو طرف باید به صورت صادقانه به روند الحاق ترکیه در اتحادیه بپردازند. انگشت اشاره ما به سوی کشورهایی است که مانع از انجام این کار می‌شوند. اگر این روند رخ دهد، اوضاع سیاسی، اجتماعی و معیارهای قضایی ترکیه شامل روابط میان ارتش و غیرنظامیان ارتقا می‌یابد. متاسفانه بسیاری از دوستان و متحدان ما در اروپا و آمریکا بابت اقدامات دولت آنکارا پس از کودتای نافرجام از ما مایوس شدند و ابراز نگرانی کرده‌اند. این یک اشتباه استراتژیک است چون آنها اوضاع را به خوبی متوجه نشدند و درک نکرده‌اند. من نیز مانند سایر شهروندان ترکیه انتظار داشتم که این دوستان و متحدان موضعی قوی‌تر نسبت به ما داشته باشند و در کنار دموکراسی و دولت منتخب بایستند و هم صدا با مردم ترکیه باشند. خواه موافق یا مخالف سیاست‌های ما باشند،‌ باید بدون درنگ این کودتا را محکوم می‌کردند. البته حالا در برخی از کشورهای اروپایی و آمریکا نظرات و دیدگاه‌ها تغییر کرده است و بجز برخی از سیاستمداران پوپولیست و ناآگاه مابقی، لفاظی‌ها و  مواضع تند خود را به صورت تدریجی بهتر کرده‌اند. انتظار می‌رود که در جریان سفر جوزف بایدن، معاون رییس جمهوری آمریکا به ترکیه در روزهای آتی این روند بهبود یابد.

رییس جمهوری سابق ترکیه همچنین درباره چگونگی بهبود و التیام ترکیه از اثرات مخرب کودتا سخن گفت و ادامه داد: یک جو غیرمنتظره از اتحاد و سازش ملی در کشور و به عنوان واکنش علیه کودتا به وجود آمده است. چنین شرایطی را می‌توان فرصتی برای به دست آوردن دیدگاهی نو از یک دموکراسی قابل پیش بینی برمبنای ارزش‌های مشترک جهانی و ایده آل‌ها دانست. این دیدگاه جدید می‌تواند باعث ارتقای دموکراسی و آزادی‌های ما، اجرای قوانین، شفاف سازی بیشتر و روابط بهتر میان ارتش و غیرنظانیان شود. همچنین تمرکز مجدد بر اصلاحات آموزشی، اقتصادی، علوم و سیاستگذاری‌های فرهنگی و محیط زیستی باید در کنار بهبود وضعیت سیاسی قرار گیرد. من به عنوان کسی که زمانی وزیر خارجه ترکیه بودم باید به این مساله اشاره کنم که ترکیه از جو و شرایط جدید به وجود آمده می‌تواند برای به دست گرفتن نقش خود در حل مناقشات منطقه‌ای بار دیگر استفاده کند و بهره ببرد. این خصیصه حزب حاکم عدالت و توسعه است که نسبت به اوضاع منطقه‌ای امروز بیش از گذشته ضرورت پیدا کرده است.

انتهای پیام

Let’s block ads! (Why?)

ایسنا